Տարբերակ 1

1) Առավելագույնը կարելի է չափել 100մլ

2)Ամենափոքրը կարելի է չափել 2մլ

3)Չափագլանում գտնվող հեղուկի ծավալը հավասար է 76մլ

Տարբերակ 2

1)Առավելագույնը կարելի է չափել 250մլ

2) Ամենափոքրը կարելի է չափել 5մլ

3)Չափագլանում գտնվող հեղուկի ծավալը հավասար է 165մլ

Տարբերակ 3

1)Առավելագույնը կարելի է չափել 100մլ

2) Ամենափոքրը կարելի է չափել 5մլ

3) Չափագլանում գտնվող հեղուկի ծավալը հավասար է 60մլ

Տարբերակ 4

1) Առավելագույնը կարելի է չափել 1000մլ

2) Ամենափոքրը կարելի է չափել 10մլ

3)Չափագլանում գտնվող հեղուկի ծավալը հավասար է 940մլ

ՄՀ-ում զանգվածի չափման միավորը  1  կիլոգրամն է: Բացի գրամից, տոննայից, ցենտից, կիլոգրամից նաև գոյություն ունեն այլ զանգվածներ, այլ երկրներում։ Օրինակ՝ անգլիայում, ավստրալիայում,  վենետիկայում և այլ երկրներում ընդունված է ֆունտը։ Օրինակ՝ անգլիական ֆունտը հավասար է 0,45359237 կգ, վենետիկան ֆունտը հավասար է 0,477 կգ։ Կարատ եղջերենու պատիճը, որի սերմերը ծառայել են որպես զանգվածի միավոր։Կրճատ նշանակումը՝ կար։1 կար = 0, 2 գ = 200 մգ։Ունցիան համարվում էր հիմնական կշռի միավորներից մեկը միջնադարյան Եվրոպայում։ Մեր օրերում օգտագործվում է թանկարժեք մետաղների զանգվածի չափման համար։ Ռուսաստանում, օրինակ՝ զանգվածի չափման միավոր են համարում փութը — 16,380կգ և զոլոտնիկ- 4,2գ։

Նախ հիշենք, որ զանգվածի հիմնական միավորը 1կգ է։

Մարմնի ծավալը, նրա զբաղեցրած տեղն է։

Որպես ծավալի միավոր միավորները ՄՀ — ում ընդունվել է այն խոհանարդի ծավալ, որի կողմը մեկ մետր է։Այդ միավորը խորանադն է, որը գրվում է այս ձևով 1մ³ : Օգտագործվում են նաև 1դմ³, 1սմ³, 1մմ³ ։Հեղուկները շատ են օգտագործվում 1լ և 1մլ։

Փորձ 2

Անհրաժեշտ սարքեր և նյութեր՝ երկու նույնատիպ սայլակներ, որոնցից մեկի դիմաց ամրացված է մետաղյա առաձգական թիթեղ, թել, մկրատ և լուցկի։

Վերցրեցի այն սայլակը, որի դիմաց ամրացված էր առանձգական թիթեղը, ճկեցի կապեցի թելով, դրեցի հատակի վրա։ Մինչև փորձի կատարումը՝ լուցկով թելի այրումը ես կարծում եմ, որ սայլակը գետնի նկատմամ կշարժվի։ Այժմ կատարենք փորձը։

Փորձ 3

Կատարում ենք նույնատիպ փորձ։ Ողղակի այս փորձում մի սայլակի մոտ դնում ենք մի ուրիշ սայլակ ։

Մի քանի փորձեր․

Փորձերի նպատակը՝ մարմինների փոխազդեցության ուսումնասիրում, գաղափար զանգվածի մասին կամ ինչ է զանգվածը․

Անհրաժեշտ սարքեր և նյութեր՝ երկու նույնատիպ սայլակներ, որոնցից մեկի դիմաց ամրացված է մետաղյա առաձգական թիթեղ, թել, մկրատ և լուցկի։

Փորձ 1

Փորձի ընթացքը

Վերցրեցի այն սայլակը, որի դիմաց ամրացված էր առանձգական թիթեղը, ճկեցի կապեցի թելով, դրեցի հատակի վրա։ Մինչև փորձի կատարումը՝ լուցկով թելի այրումը ես կարծում եմ, որ սայլակը գետնի նկատմամ կշարժվի։ Այժմ կատարենք փորձը։

Կատարեցի փորձը, լուցկով այրեցի թելը, ուղվեց առանձկական թելը, սայլակը ի տարբերություն իմ կարծիքի մնաց դադարի վիճակում։

Եզրակածություն

Հասկացանք, որ մարմինը առանց ուրիշ մարմինների ազդեցությամբ չի կարող շարժվել։

Լաբորատորիայում կատարվող փորձեր և  քննարկվող հարցեր.

1.Շրջապատից մեկուսացված մարմինը կփոխի՞ իր արագությունը,թե ոչ:

Այո՛, կփոխի։

2.Բերել մարմինների փոխազդեցության օրինակներ

Օրինակ, սեղանի վրա դրված ռետինը մենք հրում ենք, այսինքն մենք ուժ ենք գործադրում ռետինի վրա, իսկ եթե մենք չհրենք ռետինը այն կդադարի շարժվել։

3.Մարմնի որ հատկությունն է կոչվում իներտություն

Այլ մարմինների ազդեցության բացակայությամբ մարմնի դադարի կամ ուղղագիծ շարժման վիճակը պահպանելու երևույթը կոչվում է իներցիա:

4.Որ մեծությունն են անվանում մարմնի զանգված

Մարմնի իներտության քանակական չափն անվանում են զանգված:

5.Ինչպե՞ս կարելի է չափել մարմնի զանգվածը

Մարմնի զանգվածը կարելի է չափել միավորներով։

6.Ի՞նչ միավորներով է արտահայտվում զանգվածը

կգ, գ, ց, տ

7.Ի՞նչն է զանգվածի չափանմուշը միավորների ՄՀ-ում

ՄՀ-ում զանգվածի չափման միավորը 1կգ է:

ա.ծանոթացում զանգվածի չափման գործիքների հետ

բ.ծանոթացում կշռման կանոններին

գ. տարբեր մարմինների զանգվածների որոշումը լծակավոր կշեռքի և կշռաքարերի միջոցով

Տարբերակ 1

1)Մարմնի շարժման արագությունը փոփոխվում է քանի դեռ նրա վրա ազդում են այլ մարմիններ։

2)Ո՞ր դեպքում Ա սայլակը կսկսի շարժվել, եթե այրենք թելը:

Նկարում պատկերված 1 և 3 վիճակներում։

3)1V — 600մ/վ

2V — 1,5մ/վ

600 : 1.5 = 400

Գնդակի զանգվածը 400 անգամ փոքր է հրացանւ զանգվածից

4)2,5 * 1000 = 2500

2500կգ

5)0,025 * 1000 = 25

25կգ

6)250 : 1000 = 0,25

0,25‬կգ

Տարբերակ 2

1)Մարդը փոխազդում է Երկրի հետ

2)Առաջին մարմնի զանգվածը փոքր է երկրորդ մարմնի զանգվածից

3)1V — 40մ/վ

2V — 0,4 = մ/վ

40 : 0,4 = 100

100 անգամ մեծ է քարի զանգվածից

4)0,75 * 1000 = 750

750կգ

5)7,5 * 1000 = 7500

7500կգ

6)750 : 1000 = 0,75

0,75կգ

Տարբերակ 3

1)կենդանի օրգանիզմները կարող են փոխել իրենց շարժման արագությունը առանց այլ մարմինները ազդեցության

2)Նրա շարժումը դադարում է

3)ԱV — 5մ/վ

ԲV — 2մ/վ

5 : 2 = 2,5

Բ սայլակի զանգվածը մեծ է 2,5 անգամ

4)4 * 1000 = 4000

4000կգ

5)0,4 * 1000 = 400

400գ

6)400 : 1000 = 0,4

0,4կգ

Տարբերակ 4

1)կփոքրանա

2)Երկրորդ դեպքում

3)1V — 12մ/վ

2V — 4մ/վ

12 : 4 = 3

Երկրորդ բեկորի զանգվածը մեծ է 3 անգամ

4)0,035 * 100 = 35

35կգ

5)0,35 * 1000 = 350

350կգ

6)350 : 1000

Տարբերակ 1

1)Սկսել շարժվել — չի կարող

2)Շարժվել հավասարաչափ — կարող է

3)Մեծացնել կամ փոքրացնել իր արագությունը — մարդիկ և կենդանիները կարող են

4)Մարմնի արագությունը պահպանելու երևույթը, երբ նրա վրա այլ մարմիններ չեն ազդում, կոչվում է իներցիա

5)

Տարբերակ 2

1)Գտնվում է դադարի վիճակում կամ շարժվում է ուղղագիծ և հասարաչափ

2)Մեծանում է կամ փոքրանում

3)

4)Իներցիա

5)

Տարբերակ 1

1)S — 250մ

V — 5մ/վ

Т — ?

T = S/V

T = 250 : 5 = 50

T = 50վ

2)V — 4մ/վ

T — 15վ

S — ?

S = T x V

S = 15 x 4 = 60

S = 60մ

3)V = 60կմ/ժ

T — 1,5ժ

S — ?

1ժ — 60կմ

60 : 2 = 30կմ

60 + 30 = 90կմ

S = 90կմ

4)V — 0,34կմ/վ

T — 5վ
S — ?

0,34 x 5 = 1,7 =170մ

S — 170մ

5)V — 8000մ/վ

S — 43200կմ

T — ?

43200 : 8000 = 5400

T — 5400վ

Տարբերակ 2

1)S — 200մ

S — 3000 — T — ?

3000 : 200 = 15

T — 15վ

2)V — 80 կմ/ժ

T — 4ժ

S — ?

80 * 4 = 320կմ

S — 320կմ

3)V — 90կմ/ժ

T — 40վ

S — ?

60 * 60 = 3600վ

9000 : 3600 = 2,5

2,5 x 40 = 100մ

4)V — 20մ/վ

T — 2,5ժ = 9000վ

S — ?

S = 9000×20 = 180.000 = 18կմ

S = 18կմ

5)V — 0,095մ/վ

S — 200մ

T — ?

200 * 0,095=21,052

21,052 : 60 = 35ր

T = 35ր

Տարբերակ 3

V — 50 կմ/ժ

T — 3ժ

S — ?

S = 50 * 3 = 150 կմ

S — 150կմ

2)V — 12մ/վ

S — 600մ

T — ?

T = 600 : 12 = 50վ

T — 50վ

3)V — 720 կմ/ժ

T — 80վ

S — ?

720 * 1000 : 3600 = 200

S = 200 * 80 = 1600մ

S = 1600մ

4)V = 3մ/վ

T = 30ր

S — ?

S = 3 * 60 * 30 = 5400

S = 5400մ

5)S — 150.000.000կմ

V — 300.000.000մ/վ

T — ?

T = 300.000.000/1000/300000 = 500

T = 500վ

Տարբերակ 4

1)Նրա միջին արագությունը պետք է, մարմնի անցած ճանապարհը բաժանել միջին արագությանը։

2)Նրա անցած ճանապարհը, պետք է միջին արագությունը բազմապատկել շարժման ժամանակով։

3)Նրա շարժման ժամանակը պետք է, մարմնի անցած ճանապարհը բաժանել ժամանակին:

4)V — 1000մ/վ

T — 15ր

S — ?

S — 1000 * 60 * 15/1000 = 900

S — 900կմ

5)S — 600կմ

V — 300.000.000մ/վ

300.000.000/1000/600 = 500վ