Месяц: Сентябрь 2021

2.Тема урока : сложное бессоюзное предложения

3.Домашнее задание

1.ЧЕЛОВЕК ДОЛЖЕН БЫТЬ ИНТЕЛЛИГЕНТЕН

(По Д.С.Лихачеву)

Человек должен быть интеллигентен! А если у него профессия не требует интеллигентности? А если он не смог получить образования: так сложились обстоятельства? А если интеллигентность сделает его “белой вороной”* среди его сослуживцев, друзей, родных?Нет, нет и нет! Интеллигентность нужна при всех обстоятельствах. Она нужна и для окружающих, и для самого человека.

    Многие думают: интеллигентный человек — это тот, который много читал, получил хорошее образование, много путешествовал, знает много языков. А между тем можно иметь все это и быть неинтеллигентным, и можно ничем этим не обладать в большой степени, а быть все-таки внутренне интеллигентным человеком.Образованность нельзя смешивать с интеллигентностью. Интеллигентность не только в знаниях, а в способностях к пониманию другого. Она проявляется в тысяче и тысяче мелочей: в умении уважительно спорить, вести себя скромно за столом, в умении незаметно (именно незаметно) помочь другому, беречь природу, не мусорить вокруг себя — не мусорить окурками или руганью, дурными идеями (это тоже мусор, и ещё какой).Интеллигентность надо в себе развивать, тренировать, тренировать душевные силы, как тренируют и физические. А тренировка возможна и необходима в любых условиях.

Злобная и злая реакция, грубость и непонимание других — это признак душевной и духовной слабости, человеческой неспособности жить… Толкается в переполненном автобусе слабый и нервный человек… Ссорится с соседями — тоже человек, не умеющий жить… Не умеющий понять другого человека, вечно обижающийся на других — это тоже человек, обедняющий свою жизнь и мешающий жить другим.Приветливость и доброта делают человека не только физически здоровым, но и красивым. Да, именно красивым.Лицо человека, искажающееся злобой, становится безобразным. Долг человека — быть интеллигентным перед людьми и перед самим собой.

___________________________

*”белая ворона” — человек, который резко отличается чем-либо от других.

3.Домашнее задание

а) Спишите бессоюзные сложные предложения, вставляя пропущенные буквы и знаки, обозначая грамматические основы. 

1. Голос его звучал тихо но твёрдо, глаза блeстели упрямо. (М. Горький)
2. Избы и дворы опустели все ушли на огороды кoпать кaртофель. (К. Паустовский)
3. Стояла она долго, устали ноги и глаза. (М. Горький)
4. Распахнули окна, запах сосeн вступил в вeранду. (В. Кочетов)
5. Целый день на небе солнышко сeяет, целый день мне душу злая грусть тeрзает. (А. Кольцов)
6. Вот мои условия, вы ныне(же) публично откажитесь от своей клеветы и будете просить у меня извенения. (М. Лермонтов)

б)Перестройте сложносочинённые и сложноподчинённые предложения таким образом, чтобы они стали бессоюзными.

• Если в доме тепло и безопасно, то в лесу ночью страшно и холодно.

В доме тепло и безопасна, в лесу ночью страшно и холодно.

• Когда будет время, напиши мне.

Будет время, напиши мне

• Если сваривают трубы, искры летят во все стороны.

Сваривают трубы, искры во все стороны.

• Я всегда рассказывал правдивые истории, но мне не верили.

Я всегда рассказывал правдивые истории, мне не верили

• Будьте осторожны, потому что тротуары покрылись льдом.

Будьте осторожны, тротуары покрылись льдом.

• Если хочешь лучше узнать человека, то расспроси о его друзьях. 

Хочешь лучше узнать человека, расспроси о его друзьях.

• Не буду передавать весь их разговор, потому что он был бесполезен и безрезультатен.

Не буду передавать весь их разговор, он был бесполезен и безрезультатен.

• Мы стояли вдоль стены, потому что сесть было некуда. 

Мы стояли вдоль стены, сесть было некуда.

• Одни ученики быстро разбираются в новой теме, а другим требуется для этого продолжительное время. 

Одни ученики быстро разбирают в новой теме, другим требуется для этого продолжительное время.

• В Японии говорят, что если родители не приучают детей к труду, то их внуки будут голодать. 

В Японии говорят, если родители не приучают детей к труду, их внуки будут голодать.

Լրացուցիչ կրթություն (տանը)

Գտնել կապերն ու շաղկապները, որոշել տեսակները:

1. Սիրում էր աշունը, որովհետև(ստորադասական շաղկապ) մտածել էր տալիս անցյալի մասին(կապ, հետադրություն, իսկական):
2. Նամակ գրելու համար(կապ, հետադրություն, իսկական) պետք է հավաքել մտքերը, որպեսզի(ստորադասական շաղկապ) տողերը հասկանալի ու(համադասական շաղկապ) գեղեցիկ լինեն:
3. Գրքերի տակ(կապ հետադրություն, անիսկական) գաղտնի նամակն էր՝ ուղղված ուսուցչին, չնայած(շաղկապ, նախադրություն) նա վաղուց էր նկատել:
4. Տարիներ առաջ(կապ, հետադրություն, անիսկական) նամակները այլ էին, իսկ(համադասական շաղկապ) հիմա գնալով ավելի են փոխվում:
5. Դաշնամուրի վրա(կապ, հետադրություն, անիսկական) էր դրված նամակը, որ(ստորադասական շաղկապ) մտնողն անմիջապես նկատի:
6. Ըստ(նախադրություն, կապ, իսկական) մեծաթիվ ուսումնասիրողների՝ Կոմիտասի գործը մեծ դեր է ունեցել, քանի որ(ստորադասական շաղկապ) փրկել է հայկականը:

2.Тема урока:

Сложное предложение (сложносочиненное ,сложноподчиненное)

         3.Домашнее задание           

а) Составьте 5 предложений с сочинительными союзами и 5 предложений с подчинительными.   

Сочинительные

Мы сегодня не только пойдем в магазин, но и в парк.

Ваня не поехал сегодня в школу, однако он не был рад.

Мы сегодня не пошли в магазин, зато пошли в зоопарк.

Завтра мы в школе будем делать утренник, либо ничего.

Я не играю на гитаре, а на скрипке.

Подчинительные

Я вчера не пошла в школы, потому что была больна.

Я не выйду на улицу, пока не закончится дождь.

Мне надо сделать самую лучшую работу, чтобы быть на первом месте.

Он сегодня выглядеть, как джентльмен.

Это место выглядит так красиво, будто ты попала в сказку.

б)  Вставьте пропущенные буквы. В сложносочиненных предложениях выделите грамматические основы и союзы.

Была середина марта. Весна в этом году выдалась ровная, дружная. Изредка выпадали обильные, но короткие дожди. Уже ездили на колесах по дорогам, покрытым густой грязью. Снег еще лежал сугробами в глубоких лесах и в тенистых оврагах, но на полях осел, стал рыхлым и темным, и из(под) него (кое)где большими плешинами показалась черная, жирная, парившаяся на солнце земля. Березовые почки набухли, а барашки на вербах из белых стали желтыми, пушистыми и огромными. Зацвела ива. 
Пчелы вылетели из ульев за первым взятком, а на лесных полянах робко показались первые подснежники.
Мы с (не)терпением ждали прилета старых знакомых скворцов — этих первых перелетных гостей, радостных вестников весны. (По А. Куприну.) 

в)Вставьте пропущенные буквы и запятые.Определите, союзом или союзным словом соединены части в каждом предложении. Выделите их разными цветами

1) Маша так дружелюбно и крепко стиснула его руку что сердце у него з_билось от радсти. (И. Тургенев) 2) Что с возу упало то пропало. (Пословица) 3) Не было никакой надежды что небо прояснится. (А. Чехов) 4) Марина полюбила Верочку и умела угадывать по глазам что ей нравилось. (И. Гончаров) 5) В сложной биографии Андерсена нелегко установить то время когда он начал писать свои первые прелестные сказки. (К. Паустовский) 6) Он говорил о временах грядущих когда народы распри позабыв в великую семью соединяться. (А. Пушкин) 7) Путешествие не показалось ему столь ужасно как он того ожидал. (А. Пушкин) 8) Этот слепой не так слеп как кажется. (М. Лермонтов)

Առաջադրանքեր՝

Հանդիսանում է արդյո՞ք (−9;3) թվազույգը տրված համակարգի լուծում: 

{2x+11y=15 => {-18 + 33 = 15

3x+5y=-12 => {-27 + 15 = -12
Այո, այն համակարգի լուծում է հանդիսանում։

2․Որոշիր x+y=15 հավասարմանը բավարարող բնական թվերի զույգ: 
(11;4) => 11 ± 4 = 15 Լուծում է
(3;5) => 3 + 5 = 8 Լուծում չէ
(−9;−6) => -9 + -6 = -15 Լուծում չէ
(−6;21) => -6 ± 21 = 15 Լուծում է
(0;15) => 0 + 15 = 15 Լուծում է
(17;−2) 17 + -2 =15 Լուծում է

3․Որոշիր այն հավասարումը, որին բավարարում է (2;1) թվազույգը: 
6x−2y=4 => 12 — 2 = 10 Լուծում չէ
4x−3y=7 => 8 — 3 = 5 Լուծում չէ
7x+3y=10 =>14 + 3 = 17 Լուծում չէ
6x+8y=1 => 12 + 8 = 21 Լուծում չէ
15x−12y=3 => 30 — 12 = 18 Լուծում չէ
10x−11y=9 => 20 — 11 = 9 Լուծում է

4․Այս խնդրի տվյալներն օգտագործելով՝ կազմիր համակարգ: Գրասեղանին կա 4 անգամ քիչ ռետին, քան մատիտ: Ընդամենը կա 15 ռետին և մատիտ: Մատիտների թիվը նշանակենք y-ով, իսկ ռետիններինը՝ x-ով: 
x + 4y = 15

5․Այս խնդրի տվյալներն օգտագործելով՝ կազմիր համակարգ: Գնվել է 3  կիլոգրամով ավելի շատ խնձոր, քան տանձ: Ընդամենը գնվել է 12 կիլոգրամ խնձոր և տանձ: Խնձորների կշիռը նշանակենք y-ով, իսկ տանձերինը՝ x-ով: Համակարգի մի հավասարումը կլինի՝ x+y=12 ։
x + 3y = 12

6․Տրված է հավասարումների հետևյալ համակարգը՝ {x+ay=-16,bx+2y=-6 Հայտնի է, որ (5;7) թվազույգը նրա լուծումն է: Որոշիր a և b գործակիցները:

{5 + 7a = -16 => {7a = -16 — 5 => 7a = -21

5b + 14 = -6 => 5b = -6 — 14 => 5b = -20

a = -3 b = -4

7․Որոշիր երկու թիվ, որոնց գումարը հավասար լինի 34-ի, իսկ տարբերությունը՝ 18-ի:
{x + y = 34

x — y = 18

• «Ընթերցում ենք Ստեփան Զորյան» նախագիծն ամփոփում ենք՝ պատրաստելով «Տխուր մարդիկ» շարքի պատմվածքներից մեկի ձայնագրությունը կամ տեսանյութը.
  1. Բարեկամներ
  2. Ձմռան գիշեր
  3. Մանուկներ
  4. Մայթերի վրա
  5. Օրիորդ Մարիամը
  6. Կամաց խոսեք…
  7. Ճաշ
  8. Փորձանք
  9. Հոգաբարձուն
  10. Վերակացուն
  11. Կասկած
  12. Ջերմաչափը
  13. Կատակ
  14. Վճռական մարդը
  15. Հանցանք ու պատիժ
  16. Հայր Սիմոնը
  17. Պրոպոս

Լրացուցիչ կրթություն (տանը)

Գտնել մակբայները և որոշել դրանց տեսակները:

1. Աշունը կրկին(ժամանակի մակբայ) եկավ՝ բերելով դեղինն իր հետ:
2. Ամենուր(տեղի մակբայ) տարածվել էր անձրևի թողած հաճելի բույրը:
3. Հայրենի քաղաքում աշունն այսքան գեղեցիկ երբեք(ժամանակի բակբայ) չէր եղել:
4. Վաղուց(ժամանակի) չէին նստել դեմ դիմաց(տեղի մակբայ)՝ խոսելու երբեմն պատահող զավեշտալի դեպքերից:
5. Քաղաքներով շատ ճամփորդելու մասին արդեն(ժամանակի մակբայ) սկսել էր լրջորեն մտածել:
6. Հետո(ժամանակի մակբայ) եղբայրաբար խորհուրդ տվեց արագորեն հեռանալ այդ վայրից:

Վերհիշում ենք բայերը:

• Կազմել տրված բայերի բոլոր դերբայական ձևերը: Գրել, կարդալ, տեսնել, սառչել, բարձրանալ, մոտենալ, մոտեցնել:
  • Անորոշ-ել. -ալ
  • Համակատար-ելիս, -ալիս
  • Հարակատար-ած
  • Ենթակայական-ող
  • Անկատար-ում
  • Ապակատար-ելու, -ալու
  • Վաղակատար-ել
  • Ժխտական-ի, -ա

Գրել, գրելիս, գրած, գրող, գրում, գրելու, գրել, գրի

Կարդալ, կարդալիս, կարդած, կարդացող, կարդում, կարդալու, կարդացել, կարդա

Տեսնել, տեսնելիս, տեսած, տեսնող, տեսնում, տեսնելու, տեսնել, տեսնի

Սառչեն, սաչելիս, սառչած. սառչող, սառչում, սառչելու, սառչել, սառչի

Բարձրանալ, բարձրանելիս, բարձրացած, բարձրացող, բարձրանում, բարձրանալու, բարձրացել, բարձրանա

Մոտենալ, մատենալիս, մատեցած, մոտեցող, մոտենում, մոտենալու, մոտեցել, մոտենա

Մոտեցնել, մոտեցնելիս, մոտեցած, մոտեցող, մոտենում, մոտենալու, մոտեցնել մոտենա

• Տրված բայերը խոնարհել սահմանական եղանակի բոլոր ժամանակաձևերով (կազմել բոլոր ձևերը՝ բոլոր դեմքերով և թվերով): Կապել, կարդալ, ջերմացնել
  • Անկատար ներկա — կապում եմ, կապում ես, կապում է, կապում ենք, կապում եք, կապում են, կարդում եմ, կարդում ես, կարդում է, կարդում ենք, կարդում եք, կարդում են, ջերմացնում եմ, ջերմացնում ես, ջերմացնում է, ջերմացնում ենք, ջերմացնում եք, ջերմացնում են:
  • Անկատար անցյալ — կապում էի, կապում էիր, կապում էր,կապում էինք, կապում էիք, կապում էին, կարդում էի, կարդում էիր, կարդում էր, կարդում էինք, կարդում էիք, կարդում կարդում էին, ջերմացնում էր, ջերմացնում էիր, ջերմացնում էր ջերմացնում էինք, ջերմացնում էիք, ջերմացնում էին:
  • Ապակատար ներկա — կապելու եմ, կապելու ես, կապելու է, կապելու ենք, կապելու եք, կապելու են, կարդալու եմ, կարդալու ես, կարդալու է, կարդալու ենք, կարդալու եք, կարդալու են, ջերմացնելու եմ, ջերմացնելու ես, ջերմացնելու է, ջերմացնելու ենք, ջերմացնելու եք, ջերմացնելու են:
  • Ապակատար անցյալ — կապելու էի, կապելու էիր, կապելու էր, կապելու էինք, կապելու էիք, կապելու էին, կարդալու էի, կարդալու էիր, կարդալու էր, կարդալու էինք, կարդալու էիք, կարդալու էին, ջերմացնելու էի, ջերմացնելու էիր, ջերմացնելու էր, ջերմացնելու էինք, ջերմացնելու էիք, ջերմացնելու էին:
  • Վաղակատար ներկա — կապել եմ, կապել ես, կապել է, կապել ենք, կապել եք, կապել են, կարդացել եմ, կարդացել ես, կարդացել է, կարդացել ենք, կարդացել եք, կարդացել են, ջերմացրել եմ, ջերմացրել ես, ջերմացրել է, ջերմացրել ենք, ջերմացրել եք, ջերմացրել են:
  • Վաղակատար անցյալ — կապել էի, կապել էիր, կապել էր, կապել էինք, կապել էիք, կապել էին, կարդացել էի, կարդացել էիր, կարդացել էր, կարդացել էինք, կարդացել էիք, կարդացել էիք, ջերմացրել էի, ջերմացրել էիր, ջերմացրել էր, ջերմացրել էինք, ջերմացրել էիք, ջերմացրել էին:
  • Անցյալ կատարյալ — կապեցի, կապեցիր, կապեց, կապեցինք, կապեցիք, կապեցին, կարդացի, կարդացիր, կարդաց, կարդացինք, կարդացիք, կարդացին, ջերմացրի, ջերմացրիք, ջերմացրին, ջերմացրինք, ջերմացրիք, ջերմացրին:

• Տրված բայերը խոնարհել ըղձական, ենթադրական, հարկադրական և հրամայական եղանակներով (կազմել բոլոր ձևերը՝ բոլոր դեմքերով և թվերով): Երգել, փախչել, մոռանալ, հեռացնել:
• Տրված բայերը դարձնել կրավորական:
  • Գրել, գրավել, թխել, վրդովել, կապել, նկարել, այրել, ցրել, մաքրել, սրբել, հավաքել, հուզել, խոսել:

Գրվել, գրավեցնել, թխվել, վրդովվենել, կապվել, նկարվել, այրվել, ցրվել, մաքրվել, սրբվել, հավաքվել, հուզվել, խոսվել

• Տրված նախադասությունները դարձնել ներգործական:
  • Մշակովի բույսերի սերմերը մոլախոտի սերմերից մաքրվեց մագնիսով:
  • Գիտնականների կողմից փնտրվեց համարձակ գաղափարն իրագործելու հնարները:
  • Ամբողջ տանիքը ծածկվեց ձյան հաստ շերտով:
  • Հարևանների առանձնատունը կառուցվեց հմուտ ճարտարապետի և շինարարների կողմից:
  • Դուռն աղմուկով փակվեց ուժգին քամուց:
  • Գրողի կողմից գրքում մի հետաքրքիր թռչող մեքենա է նկարագրվեց:
  • Չոր խոտը շատ արագ ու հեշտ է վառվեց անգամ փոքրիկ կայծից:

• Սխալ կազմված բայաձևերը ճշտել:
  • Ինչ-որ մութ մարդկանց հետ էր կապնված:
  • Տղաները վիճում էին բակում, ու վեճը կատակի նման չէր:
  • Դեռ շատ կտուժվես՝ ինձ չլսելով:
  • Խոսքս քեզ չի վերաբերվում:

Բջիջների այն խումբը,որոնք ունեն նույն ձևը, կառուցվածքը, ծագումը, կատարում են նույն ֆունկցիան և միմյանց հետ միացած են միջբջջային նյութով կոչվում են հյուսվածք: Մարդու օրգանիզմում կան 4 տեսակի հյուսվածքներ` էպիթելային, շարակցական, մկանային և նյարդային:

Էպիթելային հյուսվածքը պատում է մարդու մարմնի արտաքին մակերևույթը, մարմնի բոլոր խոռոչները, սնամեջ օրգանների և անոթների ներքին պատերը, մտնում գեղձերի բաղադրամասերի մեջ։ Առանձնանում է էպիթելային հյուսվածքի մի քանի տեսակ՝ հարթ, մաշկային, գեղձային, աղիքային և թարթաչավոր։

Շարակցական հյուսվածքը կազմում է կմախքը, ենթամաշկային ճարպային շերտը, արյունը, ավիշը։ Շարակցային հյուսվածքը ունի չորս տեսակ բուն շարակցական, հեղուկ, աճառային, ոսկրային։

Մկանային հյուսվածքը կազմված է մկանաթելերից և միջբջջային նյութից։Մկանային բջիջների ցիտոպլազմայում կան մանրադիտակային թելիկներ, որոնք կծկվում են և ապահովում մկանի կծկողական գործառույթը։ Մկանայինը ունի երեք տեսակ հարթ, միջաձիգ գոլավոր և սրտամկան։

Նյարդային հյուսվածքը կազմված է նյարդային բջիջներից՝ նեյրոններից, ուղեկից բջիջներից և միջբջջային նյութից։

---

Մեր մարմինը ուրիշ օրգանիզմների պես ունեն բջիջային կառուցվածք։

Բոլոր բջիջները գտնվում են միաբջջային նյութում, որտեղ ապահովում է նրանց սնունդը, ապահովությունը և շնչառությունը։

Բոլոր բջիջները տարբերվում են իրենց չափերով, ձևով և տարբեր ֆունկցիաներով։

Բջիջը ամենառաջինը հայտնաբերեց Ռոբերտ Հուկը, 17-րդ դարում  իր կողմից ստեղծված պարզագույն մանրադիտակով ։ Նա ուսումնասիրեց գինու խցանի կտրվածքը և առաջին անգամ բացահայտեց ու նկարագրեց բջիջը:

Կենդանական և բուսական բջիջների միջև կան տարբերություններ, սակայն նրանք ունեն նման կառուցվածք: Բոլոր բջիջները կազմված են բջջաթաղանթից, ցիտոպլազմայից, կորիզից և օրգանոիդներից:

Բոլոր տիպի կենդանի օրգանիզմների բջիջները կազմված են անկենդան բնության մեջ հանդիպող քիմիական տարրերից. գերակշռում են ածխածինը, ջրածինը, թթվածինը, ազոտը:

1.Տարրի բնութագրումը` Թթվածին                                                                 1) քիմիական  տարրի  նշանը O
2) կարգաթիվը z = 8, միջուկի լիցքը +8

3) հարաբերական  ատոմային  զանգվածը 16 

4)մեկ  ատոմի  զանգվածը mo = 16 * 1,66 * 10^-27 = 2,656‬ *10^-26

5) Դիրքը պարբերականհամակարգում«ո՞ր  պարբերության տարր  է,խումբը. 2 ,ենթախումբը գլխավոր

6)  Ատոմի  բաղադրությունը՝ 8p, 8n, 8e                             7)էլեկտրոնային  թաղանթի  կառուցվածքը +8 |+2|+6

8)ինչպիսի՞ տարր է` մետաղ  է, թե՞ ոչ մետաղ

9) Օքսիդացման աստիճանը`ՕԱ = 0, -2: 

10)Ատոմի էլեկտրոնային թաղանթների կառուցվածքը 1s²2s²2p⁴

---

Թթվածին(O)

Մի փոքր թթվածնի(O) մասին․

Թթվածինը ամենատարածված քիմիական տարրն է Երկրի վրա։ Թթվածինը կազմում է Երկրի ջրային շերտի զանգվածի 6/7 մասը, իսկ մթնոլորտում գտնվում է եկրորդ տեղը պարունակությամբ։ Թթվածինը մտնում է բոլոր այն նյութերի բադադրության մեջ, որոնցից կազմված են կենդանի օրգանիզմները, օրինակ, մարդու օրգանիզմը պարունակում է մոտավորապես 65 % թթվածին։

Թթվածնի բացահայտման պատմությունը

1769 առաջին անգամ թթվածին ստացել է  գիտնական Շեելեն մագնեզիումի նիտրատի, թորակների ջերմային քայքայումից։ Նաև գիտնական Պրիստելին 1774 թվականին սնդիկի օքսիդի և սուսրի տաքացումից ստացավ թթվածինը։

Անվան ծագումը

1775 թվականին Լավուազիեն հաստատեց, որ օդի բաղադրությունը կազմված է թթուներից, որից մեկը հենց թթվածինն էր։ Դրա համար նա անվանեց oxygene — «թթու առաջացնող, որից առաջացավ հայերեն թթվածինը բառը։

Տարրի տարածվածությունը

Թթվածինը Երկրի կեղևի ամենատարածված էլեմենտն է։ Ազատ վիճակում գտնվում է մթնոլորտային օդում։ Կարող է մտնել ջրի մեջ, միներալների մեջ, լեռնային ապարների մեջ և բոլոր այն բույսերի, որոնցից կազմված են բուսական և կենդանական օրգանիզմները։ Երկիր մոլորակի օդային մթնոլորտը կազմված է հիմնականում երկու գազից՝ թթվածնից (O₂) և ազոտից (N₂)։ Օդում թթվածնի ծախսը հիմնականում պայմանավորված է նյութերի օքսիդացմամբ, այրմամբ, օրգանական նյութերի նեխմամբ ու կենդանի օրգանիզմների շնչառությամբ։ Թթվածինը բնության մեջ յուրօրինակ շրջապտույտ է կատարում։

Ֆիզիկական հատկություններ

Թթվածինը համարվում է պարզ նյութ։ Թթվածինը սովորական պայմաններում գազ է, հոտ չունի, անգույն է, համ չունի, եռում է -182,96 °C ջերմաստիճանում, հեղուկ և պինդ վիճակում երկնագույն է, իսկ հեղուկ վիճակում դեպի մագնիսն է ձգվում։

---

Ինչ նյութերի կազմի մեջ է մտնում, գրեք առնվազն երեք նյութ և կատարեք հետևյալ հաշվարկները — H₂O, S₂O, CO₂

1.Նյութի անվանումը

H₂O — ջուր

S₂O — ծծմբի օքսիդ

CO₂ — ածխաթթու գազ

2.Ինչ տարրերից է կազմված տրված նյութը

H₂O — ջրածին, թթվածին

S₂O — ծծումբ, թթվածին

CO₂ — ածխածին, թթվածին

3.Քանի ատոմ ամեն մի տարրից կա տվյալ նյութի մոլեկուլում

H₂O — 2 — H, 1 — O

SS₂O — 2 — S, 1 — O

CO₂ — 1 — O, 2 — O

4.Հաշվել՝Mr

Mr(H₂O) = 1 * 2 + 16 = 18

Mr(S₂O) = 32 * 2 + 16 = 80

Mr(CO₂) = 12 + 16 * 2 = 44

5., Հաշվել տարրերի զանգվածային հարաբերությունները` m

m(H₂O) = m(H) : (O) = 2 : 16

m(S₂O) = m(S) : m(O) = 64 : 16

m(CO₂) = m(C) : m(O) = 12 : 32

6.Հաշվել`w

(H₂O)

w(H₂) = 2/18 * 100% = 11%

w(O) = 16/18 * 100% = 89%

(S₂O)

w(S₂) = 64/80 * 100% = 80%

w(O) = 100% — 80% = 20%

(CO₂)

w(C) = 12/44 * 100% = 27%

w(O₂) = 100% — 27% = 73%

7..Հաշվել մեկ մոլեկուլի զանգվածը

Mo(H₂O) = 18 * 1,66 * 10^-27 = 2,988‬ * 10^-26

Mo(S₂O) = 80 * 1,66 * 10^-27 = 1,0624 * 10 ^-25

Mo(CO₂) = 44 * 1,66 * 10^-27 = 1,328‬* 10^-25

8.Նյութը բարդ է, թե պարզ`      

 Բոլոր նյութերը բարդ են

Գրել նյութերի ֆիզիկական հատկությունները

H₂O

Սովորական պայմաններում ջուրն անգույն, անհամ, անհոտ և հեղուկ է։ Ջուրն ունի ամենամեծ ջերմունակությունը, այդ պատճառով դանդաղ տաքանում է, դանդաղ սառչում։

S₂O

Նորմալ պայմաններում սուր հոտով անգույն գազ է: Ճնշման տակ՝ սենյակային ջերմաստիճանում հեղուկանում է։ Լուծվում է ջրում առաջացնելուվ ծծմբային թթու:

CO₂

Ածխաթթնական գազը անգույն, անհոտ, թույլ թթվահամով, օդից 1,5 անգամ ծանր գազ է։