Վանի թագավորության արքաներ

Արամե ( մ․թ․ա 859- մ․թ․ա 843 ) – Վանի թագավորության առաջին հիշատակված արքան է

Սարդուրի Ա ( մ․թ․ա 835-մ․թ․ա 825 ) – Վանի թագավորության հզոր արքաների հարստության հավանական հիմնադիրն արքան է

Իշփուինի ( մ․թ․ա 825- մ․թ․ա 810 ) – Իշթուինին սկզբում իշխել է միահեծան, ապա որդու՝ Մենուայի հետ միասին։

Մենուա ( մ․թ․ա 810- մ․թ․ա 786 ) – Ընդարձակել է Վանի թագավորության տարածքը, ստեղծել լայն ոռոգման ցանց։

Արգիշտի Ա ( մ․թ․ա 786- մ․թ․ա 764 ) – Արգիշտի Ա-ի օրոք Վանի թագավորությունն իր հզորության գագաթնակետին էր հասել։ Հիմնել է Էրեբունի քաղաքը։

Սարդուրի Բ ( մ․թ․ա 764- մ․թ․ա 735 ) – Սարդուրի Բ-ն ընդարձակել է միապետության սահմանները, հզորացրել բանակը։

Ռուսա Ա-ն գահակալել է մ․թ․ա 735- մ․թ․ա 710-ական․

Արգիշտի Բ – մ․թ․ա710-ական- մ․թ․ա 685

Ռուսա Բ – մ․թ․ա 685- մ․թ․ա 645

Սարդուրի Գ – մ․թ․ա մոտ․ 643

Սարդուրի Դ – մ․թ․ա մոտ․ 625-620

Էրիմենա – մ․թ․ա մոտ․ 620-605

Ռուսա Գ – մ․թ․ա մոտ․ 605-595

Ռուսա Դ – մ․թ․ա մոտ․ 595-585

Երվանդունյաց թագավորության թագավորներ

Երվանդ Ա Սակավակյաց (մ.թ.ա. մոտ 570-560)։ Երվանդի մասին ավանդախառն տեղեկություններ են հաղորդում Մովսես Խորենացին և Քսենոփոնը։ Խորենացին նրան անվանում է «Սակավակյաց»՝ նկատի ունենալով նրա թագավորելու կարճատևությունը։ Երվանդը ունեցել է ընդարձակ տիրապետություն, շուրջ 3000 արծաթ տաղանդ հարստություն, 40 հազար հետևակային և 8 հազար հեծելակային զինվորական ուժ։

Տիգրան Երվանդյան (մ.թ.ա. մոտ 560-535)։ Հաջորդել է հորը՝ Երվանդ Ա Սակավակյացին։ Վարել է Հայաստանը Մարաստանի գերիշխանությունից ազատագրելու քաղաքականություն՝ նրա դեմ պայքարում կողմնորոշվելով դեպի նոր ձևավորողԱքեմենյան Պարսկաստանը։

Վահագն Երվանդյան-հայ արքա Երվանդյան Հայաստանում Երվանդունիների տոհմից, ով կառավարել էմ.թ.ա. 530-մ.թ.ա. 515 թթ.:

Հիդարնես Ա Երվանդունի-հայ արքա Երվանդյան Հայաստանում Երվանդունիների տոհմից, ով կառավարել էմ.թ.ա. 6-րդ դարի վերջում: Նա հիմք դրեց Երվանդունիների արքայատոհմին նվիրված տոնակատարությունների, որոնք անց էին կացվում ողջ երկրով մեկ:

Հիդարնես Բ Երվանդունի-հայ արքա Երվանդյան Հայաստանում Երվանդունիների տոհմից, ով կառավարել էմ.թ.ա. 5-րդ դարի սկզբում:

Հիդարնես Գ Երվանդունի-հայ արքա Երվանդյան Հայաստանում Երվանդունիների տոհմից, ով կառավարել էմ.թ.ա. 5-րդ դարի կեսերին:

Արտաշիր -հայ արքա Երվանդյան Հայաստանում Երվանդունիների տոհմից, ով կառավարել է մ.թ.ա. 5-րդ դարի երկրորդ կեսերին:

Երվանդ Բ (մ.թ.ա. 404-360), Հայաստանի սատրապ։

Երվանդ Գ (մ.թ.ա. 330-300), Հայաստանի սատրապ մ.թ.ա. 336-331–ին, այնուհետև թագավոր մինչև մ.թ.ա. IVդ. վերջը։ Երվանդ Բ–ի որդին կամ թոռը։ Սատրապի պաշտոնում հաջորդել է Դարեհին։

Երվանդ Դ Վերջին (ծն.թ. անհայտ–մ.թ.ա. մոտ 200), Երվանդունիների արքայատան վերջին թագավորը Մեծ Հայքում մ.թ.ա. IIIդ. վերջին։ Ըստ Մովսես Խորենացու, գահակալել է 20 տարի։

1. Ք.ա. 189–160 թթ. Արտաշես I Բարի
2. Ք.ա. 160–115 թթ. Արտավազդ I
3. Ք.ա. 115–95 թթ. Տիգրան I
4. Ք.ա. 95–55 թթ. Տիգրան II Մեծ
5. Ք.ա. 55–34 թթ. Արտավազդ II
6. Ք.ա. 30–20 թթ. Արտաշես II
7. Ք.ա. 20–8 թթ. Տիգրան III
8. Ք.ա. 8–5 թթ. Տիգրան IV
9. Ք.ա. 5–2 թթ. Արտավազդ III
10. Ք.ա. 2 թ. –1 թ. Տիգրան IV և Էրատորշակունյաց դինաստիայի թագավորներ

Արշակունյաց դինաստիայի թագավորներ

1. 66–88 թթ. Տրդատ I
2. 88–110 թթ. Սանատրուկ
3. 110–113 թթ. Աշխադար
4. 113–114 թթ. Պարթամասիր
5. 114–117 թթ. Հայաստանը Հռոմեական պրովինցիա
6. 117–144 թթ. Վաղարշ I
7. 144–161 թթ. Սոհեմոս–Տիգրան
8. 161–163 թթ. Բակուր I
9. 164–186 թթ. Սոհեմոս–Տիգրան
10. 186–198 թթ. Վաղարշ II
11. 198–216 թթ. Խոսրով I
12. 217–252 թթ. Տրդատ II
13. 252–262 թթ. Արտավազդ V
14. 262–272 թթ. Որմիզդ–Արտաշիր Սասանյան
15. 272–279 թթ. Ներսեհ Սասանյան
16. 279–287 թթ. Խոսրով II Մեծ
17. 287–330 թթ. Տրդատ III Մեծ
18. 331–338 թթ. Խոսրով III Կոտակ
19. 338–350 թթ. Տիրան
20. 350–368 թթ. Արշակ II
21. 368–369 թթ. Փառանձեմ թագուհի
22. 370–374 թթ. Պապ Արշակունի
23. 374–378 թթ. Վարազդատ
24. 378–387 թթ. Արշակ III
25. 387–389 թթ. Խոսրով IV
26. 389–400 թթ. Առավան պարսիկ
27. 400–415 թթ. Վռամշապուհ
28. 415–419 թթ. Շապուհ պարսիկ
29. 422–428 թթ. Արտաշիր

1. Որոշեք ցրող ոսպնյակի օպտիկական ուժը, եթե նրա կեղծ կիզակետը գտնվում է ոսպնյակից 200 սմ հեռավորության վրա:

FO = 200 սմ = 2 մ
_______
D = 1/FO = 0,5 դպտր

2. Ոսպնյակի օպտիկական ուժը 2 դպտր է: Ինչպիսի՞ ոսպնյակ է այն՝ հավաքող, թե՞ ցրող: Որքա՞ն է նրա կիզակետային հեռավորությունը:

D = 2 դպտր
______
F = 1/D = 0,5 մ
Կիզակետային հեռավերությունը հավաքող է, քանի որ այն դրական է։

3. Ինչպիսի՞ն է ապակե երկգոգավոր ոսպնյակը:

• ցրող
• իրական
• կեղծ
• հավաքող

4. Ինչպե՞ս է կոչվում այն կետը, որում ոսպնյակում բեկվելուց հետո հավաքվում են հավաքող ոսպնյակի գլխավոր օպտիկական առանցքին զուգահեռ ճառագայթները:

Ոսպնյակի գլխավոր կիզակետ

5. Առարկայի բարձրությունը 70 սմ է, իսկ նրա պատկերի բարձրությունը 52 սմ:
Որքա՞ն է ոսպնյակի գծային խոշորացումը:

h = 70 սմ
H = 52 սմ
_____
Γ = H/h = 52/70 = 0,74

6. Որքա՞ն է 0,8 մետր բարձրությամբ առարկայի պատկերի բարձրությունը, եթե ոսպնյակի գծային խոշորացումը 2,5 է: Պատասխանը գրել տասնորդականի ճշտությամբ:

H = 0,8 մ
Γ = 2,5
_____
h = H/Γ = 0,8/2,5 = 0,32 մ

7. Առարկայի բարձրությունը 75 սմ է, իսկ նրա պատկերի բարձրությունը 56 սմ: Որքա՞ն է ոսպնյակի գծային խոշորացումը:

h = 75 սմ
H = 56 սմ
_____
Γ = H/h = 56/75 = 0,75

8. Որքա՞ն է 1,1 մետր բարձրությամբ առարկայի պատկերի բարձրությունը, եթե ոսպնյակի գծային խոշորացումը 3,5 է: Պատասխանը գրել տասնորդականի ճշտությամբ:

H = 1,1 մ
Γ = 3,5
_____
h = H/Γ = 1,1/3,5 = 0,3 մ

9. Առարկայի պատկերի բարձրությունը ցրող ոսպնյակում 53 սմ է, իսկ ոսպնյակի գծային խոշորացումը 0,6: Որքա՞ն է այդ առարկայի բարձրությունը:

H = 53 սմ
Γ = 0,6
_____
h = H/Γ = 53/0,6 = 88,3 սմ

• выбранная профессия и ее перспективы

• какие качества нужны для данной профессии и обладаю ли я ими, какие у меня есть ограничения (профессиональные навыки)?
• какими навыками, способностями в целом я обладаю (личностные навыки)? Какие сильные стороны ты у себя отмечаешь?
• какие факторы повлияли на мой выбор профессии?
• какие книги о профессии, какую специальную литературу я читал?
• что я делаю сейчас для того, чтобы приблизиться к будущей профессии?
• как твои увлечения, хобби помогают тебе в приближении к  будущей профессии?
• что тебе удалось, какие достижения были у меня в этом году?
• что у тебя не получилось, что ты в следующий раз сделаешь иначе?
• представь в своем блоге  рубрику “ русский язык”
• какие темы, проекты были тебе интересны  на уроке русского языка?
• какие  проекты ( по любому предмету) были  тебе особенно интересны?
• скажи несколько слов о современном состоянии рынка труда и новых профессиях
• какие цели на ближайшее время ты ставишь для себя?

Լաբորատոր փորձեր՝  <<Աղաթթվի քիմիական հատկությունները>>

Փորձ 1. Հայտանյութերի (մեթիլնարնջագույն, լակմուս, ֆենոլֆտալեին) գույնի  փոփոխությունը թթվային միջավայրում: 

Փորձ 2. Ցինկի քլորիդի ստացումը`տեղակալման ռեակցիայի օգնությամբ` ցինկի և աղաթթվի փոխազդեցությամբ: Գրեք Ձեր կողմից իրականացրած ռեակցիայի հավասարումը և որոշեք.

Zn + 2HCl + ZnCO₂ + H₂
2Al + 6HCl + 2bCO₅ + 3H₂
Mg + 2HCl + MgCl₂ + H₂

ա) ռեակցիայի հետևանքով ստացված աղի զանգվածը (գ)

բ) անջատված ջրածնի ծավալը (լ․ ն․ պ․), եթե փորձի համար վերցրել եք mգ մետաղ:

Փորձ 3. Իրականացրեք չեզոքացման ռեակցիա նատրիումի հիդրօքսիդի և աղաթթվի միջև: Գրեք համապատասխան ռեակցիայի հավասարումը և որոշեք ռեակցիայի  հետևանքով ստացված աղի՝ նատրիումի քլորիդի զանգվածը (գ), եթե փորձի համար  օգտագործել եք նատրիումի հիդրօքսիդի 10գ 10%-անոց լուծույթ:

Փորձ 4. Իրականացրեք փոխանակման ռեակցիա նատրիումի հիդրոկարբոնատի (խմելու սոդա) և աղաթթվի միջև: Գրեք ընթացող ռեակցիայի հավասարումը և հաշվեք ռեակցիան իրականացնելու համար անհրաժեշտ նատրիումի հիդրոկարբոնատի զանգվածը, որպեսզի ռեակցիայի հետևանքով անջատվի 0,05մոլ ածխաթթու գազ:

Լույսի անդրադարձման և բեկման երևույթները օգտագործվում են լուսային ճառագայթների տարածման ուղղությունը փոխելու նպատակով՝ տարբեր օպտիկական սարքերում, ինչպիսիք են մանրադիտակը, աստղադիտակը, խոշորացույցը, լուսանկարչական ապարատը և այլն: 

 Այդ բոլոր սարքերում լուսափնջի կառավարումը իրականացվում է նրանց կառուցվածքի ամենակարևոր մասի՝ ոսպնյակի միջոցով:  

Ոսպնյակ է կոչվում թափանցիկ, սովորաբար ապակե մարմինը, որը երկու կողմից սահմանափակված է գնդային մակերևույթներով: 

Ինչպես երևում է նկարից, ոսպնյակը սահմանափակված է R1, R2 շառավիղներով և C1, C2 կենտրոններով գնդային մակերևույթներով: Ըստ իրենց ձևի՝ ոսպնյակները լինում են ուռուցիկ և գոգավոր:Ուռուցիկ են այն ոսպնյակները, որոնց միջին մասն ավելի հաստ է, քան եզրերը:Լինում են երկուռուցիկ (ա), հարթուռուցիկ (բ), գոգավոր-ուռուցիկ (գ) ոսպնյակներ: 

Գոգավոր են այն ոսպնյակները, որոնց միջին մասն ավերի բարակ է, քան եզրերը:Նրանք նույնպես լինում են 3 տեսակի. երկգոգավոր (ա),հարթ-գոգավոր (բ), գոգավոր-ուռուցիկ (գ): 

 Ըստ իրենց չափերի՝ ոսպնյակները լինում են բարակ և ոչ բարակ:Բարակ են այն ոսպնյակները, որոնց միջին մասը (հաստությունը) զգալիորեն փոքր է նրանց սահմանափակող գնդային մակերևույթների շառավիղներից՝ d≪R1,R2Այստեղ d-ն ոսպնյակի հաստությունն է, R1,R2-ը՝ գնդոլորտների շառավիղները: Բարակ ոսպնյակների պայմանական նշաններն են՝ 

Կառուցման խնդիրներում հիմնականում ոսպնյակները ներկայացվում են այս պայմանական նշաններով: Ոսպնյակի բնութագրերն են.1. Գլխավոր օպտիկական առանցքըՈսպնյակը պարփակող գնդային մակերևույթների C1,C2 կենտրոնները միացնող ուղիղը կոչվում է գլխավոր օպտիկական առանցք:Այդ առանցքով ուղղված լուսային ճառագայթները ոսպնյակով անցնելիս չեն բեկվում և իրենց ուղղությունը չեն փոխում: 2. Օպտիկական կենտրոնըԲարակ ոսպնյակի և գլխավոր օպտիկական առանցքի հատման Օ կետը կոչվում է ոսպնյակի օպտիկական կենտրոն:Ոսպնյակի օպտիկական կենտրոնով անցնող ճառագայթը իր ուղղությունը չի փոխում: 

3. Օպտիկական առանցքըՈսպնյակի Օ օպտիկական կենտրոնով անցնող ցանկացած ուղիղ կոչվում է ոսպնյակի օպտիկական առանցք:Ոսպնյակն ունի 1 գլխավոր և բազմաթիվ երկրորդային օպտիկական առանցքներ: Եթե ուռուցիկ ոսպնյակի նյութի բեկման ցուցիչն ավելի մեծ է միջավայրի բեկման ցուցիչից, օրինակ եթե միջավայրն օդն է, իսկ ոսպնյակը ապակի, ապա ուռուցիկ ոսպնյակը հավաքող է:Ոսպնյակը հավաքող է, եթե նրա վրա ընկնող ճառագայթների փունջը ոսպնյակով անցնելուց հետո հավաքվում է մեկ կետում:

 Նույն պայմանի դեպքում գոգավոր ոսպնյակը ցրող է:Ոսպնյակը ցրող է, եթե նրա վրա ընկնող ճառագայթների փունջը ոսպնյակով անցնելուց հետո ցրվում է բոլոր ուղղություններով:

4. Գլխավոր կիզակետը  Ոսպնյակի կարևոր բնութագրերից է նրա կիզակետը:Fկետը, որում, ոսպնյակում բեկվելուց հետո, հավաքվում են գլխավոր օպտիկական առանցքին զուգահեռ ճառագայթները, եթե ոսպնյակը հավաքող է, կամ ճառագայթների մտովի շարունակությունները, եթե ոսպնյակը ցրող է, կոչվում է ոսպնյակի գլխավոր կիզակետ:

 Ցանկացած ոսպնյակ ունի երկու գլխավոր կիզակետ. ամեն կողմից մեկական, ոսպնյակի գլխավոր օպտիկական առանցքի վրա: ՈւշադրությունՀավաքող ոսպնյակի կիզակետերը իրական են, իսկ ցրողներինը՝ կեղծ:

 5. Կիզակետային հեռավորությունՈսպնյակի օպտիկական կենտրոնից` Oմինչև գլխավոր կիզակետ` F ընկած հեռավորությունը կոչվում է ոսպնյակի կիզակետային հեռավորություն:Կիզակետային հեռավորությունը նշանակվում է OF կամ F, և չափվում է մետրով: 

6. Կիզակետային հարթություն

Ոսպնյակի գլխավոր կիզակետով անցնող, գլխավոր օպտիկական առանցքին ուղղահայաց հարթությունը կոչվում է կիզակետային հարթություն, իսկ ուղղահայաց ուղիղը՝ կիզակետային ուղիղ:Եթե ոսպնյակը հավաքող է, ապա ճառագայթների կամայական զուգահեռ փունջ ոսպնյակով անցնելուց հետո հավաքվում է այդ ճառագայթներին զուգահեռ օպտիկական առանցքի և կիզակետային ուղղի հատման կետում: Եթե ոսպնյակը ցրող է, ապա նրանում բեկվելուց հետո, ճառագայթներին զուգահեռ օպտիկական առանցքի և կիզակետային ուղղի հատման կետում կհավաքվեն այդ ճառագայթների շարունակությունները: 

7. Օպտիկական ուժ

Կիզակետային հեռավորության հակադարձ մեծությունը կոչվում է ոսպնյակի օպտիկական ուժ և նշանակվում է Dտառով: D=1/F Ինչքան փոքր է ոսպնյակի կիզակետային հեռավորությունը, այնքան ավելի մեծ է նրա օպտիկական ուժը, այսինքն ՝ այնքան ավելի ուժեղ է այն բեկում ճառագայթները:Հավաքող ոսպնյակի օպտիկական ուժը դրական է՝ D≻0, իսկ ցրող ոսպնյակի օպտիկական ուժը բացասական է՝D≺0:Օպտիկական ուժի չափման միավորը 1 դիօպտրիան է: 1դպտր=1մ⁻¹

1 դպտր-ն1մ կիզակետային հեռավորությամբ ոսպնյակի օպտիկական ուժն է:Օպտիկական բազմաթիվ սարքեր կազմված են մի քանի ոսպնյակից:Իրար հպված մի քանի ոսպնյակներով համակարգի օպտիկական ուժը հավասար է այդ համակարգի ոսպնյակների օպտիկական ուժերի գումարին:

D=D1+D2, որտեղ D-ն համակարգի օպտիկական ուժն է, իսկ D₁-ը և D₂-ը առանձին ոսպնյակների օպտիկական ուժերն են: 

8. Խոշորացում Ոսպնյակի միջոցով ստացվող առարկայի պատկերը կարող է առարկայից ավելի մեծ կամ փոքր չափեր ունենալ: 

Ոսպնյակի խոշորացումը ցույց է տալիս, թե առարկայի պատկերի գծային չափերը առարկայի  չափերի որ մասն են կազմում:Խոշորացումը նշանակում են Гտառով:Առարկայի պատկերի և առարկայի գծային չափերի հարաբերությունը կոչվում է ոսպնյակի խոշորացում:

Γ=H/h, որտեղ H-ը առարկայի պատկերի բարձրությունն է, իսկ h-ը՝ առարկայինը:

Տնային առաջադրանք՝ Էջ 109 (1-8 հարցերին)

1. Ոսպնյակ է կոչվում երկու կողմից գնդային մակերևույթներով սահմանափակված թափանցիկ մարմինը։

2. O₁O₂ ուղիղը կոչվում է ոսպնյակի գլխավոր օպտիկական առանցք։

3. Ըստ իրենց ձևի՝ ոսպնյակները լինում են ուռուցիկ և գոգավոր: 
Ուռուցիկ են այն ոսպնյակները, որոնց միջին մասն ավելի հաստ է, քան եզրերը: Լինում են երկուռուցիկ (ա), հարթուռուցիկ (բ), գոգավոր-ուռուցիկ (գ) ոսպնյակներ: 
Գոգավոր են այն ոսպնյակները, որոնց միջին մասն ավերի բարակ է, քան եզրերը:Նրանք նույնպես լինում են 3 տեսակի. երկգոգավոր (ա),հարթ-գոգավոր (բ), գոգավոր-ուռուցիկ (գ): 

4. Ըստ իրենց չափերի՝ ոսպնյակները լինում են բարակ և ոչ բարակ: Բարակ են այն ոսպնյակները, որոնց միջին մասը (հաստությունը) զգալիորեն փոքր է նրանց սահմանափակող գնդային մակերևույթների շառավիղներից՝ d≪R1,R2Այստեղ d-ն ոսպնյակի հաստությունն է, R1,R2-ը՝ գնդոլորտների շառավիղները:
Բարակ ոսպնյակի և գլխավոր օպտիկական առանցքի հատման Օ կետը կոչվում է ոսպնյակի օպտիկական կենտրոն:Ոսպնյակի օպտիկական կենտրոնով անցնող ճառագայթը իր ուղղությունը չի փոխում:

Ջրի արտադրությունը Հայաստանում

Հանքային ջուրն այն եզակի ապրանքներից է, որը Հայաստան գրեթե չի ներմուծվում, բայց այստեղից արտահանվում։ Հայաստանյան խանութներում այսօր քիչ կհանդիպես (կամ չես հանդիպի) ներկրված հանքային ջուր։ Պատճառը պարզ է՝ երկրի ընդերքը հարուստ է հանքային ջրի պաշարով, և հայ արտադրողները ոչ միայն կարողանում են լիովին բավարարել տեղական շուկայի պահանջարկն, այլև՝ արտահանում կազմակերպել։ Սակայն, այս ամենով հանդերձ, չի օգտագործվում ողջ ներուժը։ Այն պետք է օգտագործվի արտահանման նպատակով, որի համար արտադրողներին հարկավոր են համապատասխան հնարավորություններ, քանի որ տեղական շուկային արտադրության ներկա ծավալները լիովին բավարարում են։

Հայաստանում հանքային ջրերի մեծ պաշարներ կան Ջերմուկում, Դիլիջանում, Բջնի և Արզական գյուղերի շրջակայքում, Արզնիում ու Հանքավանում։ Պաշարներ կան նաև Գավառում, Արարատ քաղաքի մոտակայքում, Լիճք գյուղի մոտ և այլն։

Հանքային ջրի արտադրության զարգացումը

Վերջին 10 տարում Հայաստանում հանքային ջրի արտադրության ծավալով առայժմ ռեկորդային է նախորդ տարին՝ 2014 թվականը, երբ արտադրությունը կազմեց 58,6 մլն լիտր ու 35,6%-ով գերազանցեց 2013-ի ցուցանիշը։ Փաստերը ցույց են տալիս, որ համաշխարհային տնտեսական վերջին ճգնաժամից հետո Հայաստանին հաջողվել է վերականգնել հանքային ջրի շուկայի ծավալները։ Այստեղ հարկավոր է շեշետել, որ հատկապես վերջին երկու տարվա վիճակագրական տվյալները ցույց են տալիս, որ արտադրության ծավալները կտրուկ աճել են։ Բայց իրականում ոչ թե ծավալներն են այդքան աճել, այլ՝ արտադրողները սկսել են շրջանառության վերաբերյալ իրական կամ իրականին ավելի մոտ ցուցանիշներ տրամադրել պետկան մարմիններին։ Բանն այն է, որ 2012-ի տարեվերջից ընդունվեց նոր օրենք, ըստ որի՝ Հայաստանում արտադրվող և ներմուծվող հանքային ջրերը, մի շարք այլ ապրանքների հետ միասին, ենթակա են պարտադիր դրոշմապիտակավորման։ Այս օրենքի կիրառումից հետո հանքային ջրի արտադրության ոլորտում առկա ստվերային գործունեությունը որոշակի կրճատվեց։ Սակայն Այս տարի հանքային ջրի արտադրությունը Հայաստանում անկում է ապրել։ Տարվա առաջին կիսամյակում արտադրվել է 19 մլն լիտր հանքային ջուր, որը 2014-ի նույն ժամանակահատվածի համեմատ պակաս է 24,1%-ով։ Միևնույն ժամանակ, ինչպես տեղեկանում ենք կոմիտեից, 6.7%-ով աճել է աղբյուրի ջրի արտադրության ծավալը: Եթե 2017թ-ին հանրապետությունում արտադրվել է 39 մլն 379.0 հազար լիտր աղբյուրի ջուր, ապա 2018թ-ին՝ 36 մլն 896.8 հազար լիտր: