Գրաբարյան ընթերցումները՝ սովորողների անհատական ընթերցումների տեքստեր. գրաբարի ընթերցարան՝ 1, գրաբարի ընթերցարան՝ 2

Ա) Լավ է կոյր աչօք, քան կոյր մտօք:

Կարդա այսպես.
 

լաւ             — լավ

կոյր            — կույր

Բառարան
                                     

աչօք           — աչքով

մտօք          — մտքով

Հարցեր և առաջադրանքներ

• Նախադասությունը ժամանակակից հայերեն (աշխարհաբար) դարձրու: Գրաբար և աշխարհաբար նախադասությունները բարձրաձայն կարդա´: Քո կարծիքով ո՞ր դեպքում է այն ավելի գեղեցիկ հնչում:

Լավ է կույր աչքով, քան կույր մտքով։

Կարծում աշխարհաբար հայերենով այն ավելի լավ է հնչում։

• Կոյր մտօք արտահայտությունն ինչպե՞ս ես հասկանում: Դրա հակառակ իմաստն արտահայտող բառը կամ բառակապակցությունը գտիր:

Կույր միտք, կարծում եմ նշանակում է սահմանափակված մտածելակերպ այդպես ասած, որը ավելի խորը չի կարողանում մտածել։

• Մարդը կարո՞ղ է սրտով կույր լինել (գրաբ. կլինի` կոյր սրտիւ):

Այո, կարծում եմ սրտով կույր լինելը, դա նույնն է ինչ լինել սառը սրտով։

Բ) Լաւ է մանուկ աղքատ եւ իմաստուն, քան զթագաւոր ծեր եւ անմիտ:

Կարդա այսպես.

լաւ                — լավ

զթագաւոր   — ըզթագավոր

(Նկատեցի՞ ր` ինչպես է կարդացվում ւ տառը:)

Բառարան

Քան զթագաւոր             — քան թագավորը

Հարցեր և առաջադրանքներ

Գրաբարում «եւ» բառն ուներ նաև այսօրվա «բայց» բառի իմաստը: Քո կարծիքով. այստեղ պետք է և՞, թե՞ բայց փոխադրել: Իմաստային ի՞ նչ տարբերություն կա այս արտահայտությունների միջև` աղքատ և իմաստուն մանուկ — աղքատ, բայց իմաստուն մանուկ:

Կարծում եմ ավելի ճիշը կլինի գործածել բայց բառը, քանի որ այն աղքատ բառի կողքը առավելություն է ցույց տալիս։

Գ) Ճանաչել զիմաստութիւն եւ զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ:

Կարդա այսպես.

զիմաստութիւն — զիմաստություն

զխրատ               — ըզխրատ

զբանս                 — ըզբանըս

հանճարոյ          — հանճարո

Բառարան

զիմաստութիւն   — իմաստությունը

զխրատ                 — խրատը

բան                        — խոսք

զբանս                    — խոսքերը

Ճանաչել իմաստությունը ր խրախտը, իմանալով խոսքերը հանճարի

Հարց և առաջադրանք

Նկատեցի՞ր` ինչպես է կարդացվում զ մասնիկը (նախդիրը) բաղաձայնից առաջ:

Նախադասությունը գրավոր փոխադրիր:

---

Ա) Դուք էք լոյս աշխարհի։         (Մատթէոս Ե, 14)

ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ

Նախադասաթյունն աշխարհաբար գրիր՝ քանի ձևով կարող ես։

Բ) Ոչ  յագեսցի ակն տեսանելով, եւ ոչ լցցի ունկն լսելով։   (Ժողովող Ա, 8)

ոչ յագեսցի           – չհագենա, չի հագենա, չպիտի հագենա, չի հագենալու

ակն                       – աչք(ը)

ոչ լցցի                   — չլցվի, չի լցվի, չպիտի լցվի, չի լցվելու

Չպիտի հագենա աչքը տեսնեկով և չպիտի լցվի ականջը լսելով։

ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ

Նախադասաթյունն աշխարհաբա՛ր դարձրու։

Գ) Գովեսցէ զքեզ ընկերն եւ մի՛ քո բերան, օտարն, եւ մ՛ի քո շրթունք։ (Առակք ԻԷ, 2)

գովեսցէ        — գովի, թող գովի, կգովի, պիտի գովի, գովելու է

զքեզ                — քեզ

եւ մի՛              — և ոչ, ոչ թե

Կգովի քեզ ընկերը, ոչ թե քո օտար բերանի, այլ քո շրթունքի։

ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ

Նախադասությունն աշխարհաբա՛ր դարձրու։

Դ) Որ հատուցանէ չար փոխանակ բարւոյ, չար ի տանէ նորա մի պակասեսցէ։

(Աոակք  ԺԷ, 13)    

որ                                 — ով, ով որ

հատուցանէ              — հատուցում է, տալիս է

փոխանակ բարւոյ    — բարու փոխարեն

ի տանէ նորա            — նրա տանից

մի պակասեսցէ         — չպակասի, չի պակասի, չպիտի պակասի. չի պակասելու

Ով որ տալիս է չարը փոխարեն, չարը նրա տանից չի պակասելու։

ՀԱՐՑ ԵՎ ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ

Նախադասությունն աշխարհաբա՛ր դարձրու։

Գրաբա՛ր դարձրու այս նախադասությունը.

Բարու փոխարեն չարով մի՛ հատուցիր (մի՛ հատուցաներ), չարը տանիցդ (ի տանէ քումմէ) չի պակասի։

Բարու փոխարեն չար մի հատուցաներ, չարը ի տանէ քումմէ չի պակասի։

Երկու նախադասությունների արտահայտած մտքերը տարբերվո՞ւմ են (փաստարկված պատասխանի՛ր)։

Պատմի՛ր մի պատմություն (կարդացած, լսած, կամ հորինած), որի հետևությունն այս խրատը լինի։

Ե) Որ տայ պատասխանի բան մինչչեւ լուեալ իցէ ինչ` անզգամութիւն է նմա եւ նախատինք։ (Առակք  ԺԸ,   13)

տայ                          — տալիս է

պատասխանի       — պատասխան

լուեալ                     — լսած

իցէ                           — լինի, կլինի, պիտի լինի

ինչ                           — ինչ-որ բան, մի բան

անզգամութիւն      — անմտություն, անխոհեմություն

նմա                          — նրան

Ով տալիս է պատասխան, նա մինչև լսած լինելը ինչ-որ անմիտ պատասխան կլսի։

ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔՆԵՐ

Նախադասությունը բառացի աշխարհաբա՛ր դարձրու, հետո խմբագրի՛ր (այնպես արա, որ ճիշտ ու գեղեցիկ լինի)։

Ինչպե՞ս ես հասկանում այս խրատը։

Զ)  Ընկալարուք զխրատ` եւ մի՛ զարծաթ, եւ զգիտութիւն` քան զոսկի ընտիր։ Լաւ է իմաստութիւն, քան զականս պատուականս։               (Առակք  Ը,    10-11)

ընկալարուք                     — ընկալեցեք, վերցրեք

ակն                                     — ակ, թանկարժեք քար

զականս պատուականս  — պատվական քարեր(ը)

Ընկալեք խրատը և ոչ թե արծաթը, և ընտեք գիտությունը, քան ոսկին: Լավ է իմաստությունը, քան թանկագին քարերը:  

ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ

Լրացրո՛ւ նախադասաթյունը.

Խրատը, իմաստությունը ու գիտությունը ավելի լավ են, քան ոսկին, արծաթն ու թանկագին քարերը։

է) Լե՛ր իրաւախոհ ընդ ոսոխի քում։ (Մատթէոս  Ե,    25)

լե՛ր                       — եղի՛ր

ընդ ոսոխի քում  — քո ոսոխի հետ, քո ոսոխի հանդեպ

Եղիր իրավախոհ քո ոսոխի հանդեպ։