• Տրված բառերով բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր:
  • Կեր, գնաց, ասաց, անվան, մարդիկ:

Կեր — կերակուր, կերակրել

Գնաց — գնացք, գնացական

Ասաց — ասելիք, ասացական

Անվան — անուն, անանուն

Մարդիկ — մարդանալ, մարդկություն

• Տրված բառերը բաժանի՛ր բաղադրիչների (օրինակ ՝ հրաշամանուկ- հրաշ-ա-մանուկ) և պարզի՛ր, թե բառաշարքերից յուրաքանչյուրն ի՞նչ ընդհանրությամբ է կազմված:

ա) Սահմանադիր՝ սահման — ա դիր, զմրուխտափայլ՝ զմրուխտ — ա — փայլ, կանխավճար՝ — կանխ — ա — վճար, սնափառ՝ սն — ա — փառ, բաղաձայն՝ բաղ — ա — ձայն, պարտատեր — պարտ — ա — տեր, կենսախինդ՝ կենս — ա — խիդ, ջրամուկ՝ ջր — ա — մուկ ,արևամանուկ՝ արև — ա — մանուկ, ձեռագործ ՝ ձեռ — ա — գործ, նորամուտ՝ նոր — ա — մուտ: (Այստեղ բոլոր կազմված բարդ բառերում կա ա օժանդակը)

բ) Կենարար՝ կեն — արար, կենսուրախ ՝ կենս — ուրախ, զուգընթաց՝ զուգ — ընթաց, ջրկիր՝ ջր — կիր, ջրհեղեղ՝ ջր — հեղեղ, բանբեր՝ բան — բեր, քարտաշ՝ քար — տաշ, տնպահ՝ տն — պահ, լուսնկա՝ լուսն — կա, մթնկա՝ մթն — կա, ձնծաղիկ՝ ձն — ծաղիկ, ռնգեղջյուր՝ ռնգ — եղջյուր, քարափ՝ քար — ափ, մոլեռանդ՝ մոլ — եռանդ, հրձիգ՝ հր — ձիգ, քարտաշ՝ քար — տաշ, ակնհայտ՝ ակն — հայը: (Այստեղ բոլոր բարդ բառերը կազմված են միայն արմատներից՝ առանց ա օժանդակի)

Թեստային հարցեր՝ 

1) Ո՞ր ծովի ափին էր գտնվում Կիլիյան Հայաստանը։ 

ա․Միջերկրական ծովի ափին,

բ․ Սև ծովի ափին 

2) Ո՞վ էր Կլիկյան Հայաստանի առաջին թագավորը՝ 

 ա․ Մլեհ,

բ․Լևոն 2-րդ 

3) Ի՞նչ է ստեղծել Սմբատ սպարապետը։

ա․ Բանակ,

բ․ Դատաստանագիրք 

4) Նշվածներից ո՞րն է Կիլիկյան Հայաստանի բերդերից։

 ա․Կոռիկոս

բ․Ամբերդ 

5) Ո՞վ էր Կիլիկյան Հյաստանի առաջին իշխանը։

 ա․ Ռուբեն Ա,

բ․ Թորոս 2-րդ 

Փորձեք լուծել բանավոր և հնարավորինս արագ.

• Վառվում է 10 մոմ: Դրանցից երեքը հանգցրին: Քանի՞սը մնաց:

0

• Վանդակում կա երեք ճագար: Ինչպե՞ս ճագարները բաժանել երեք ընկերների միջև այնպես, որ նրանցից յուրաքանչյուրն ստանա մեկ ճագար,

և մեկ ճագար էլ մնա վանդակում:

Պետք է ամեն ընկեր մեկ ճագար վերցնի, բայց մեկ ընկերը պետք է ճագարին վանդակի մեջ վերցնի։

• Իմ ձախ կողմի գրպանում այնքան դրամ կար, որքան՝ աջ գրպանում: Ես

ձախ գրպանից 100 դրամանոց մետաղադրամը տեղափոխեցի աջ

գրպանս: Դրանից հետո աջ գրպանում քանի՞ դրամ ավելի եղավ, քան

ձախ գրպանում:

100 դրամ ավելացավ

• Ի՞նչ նշան պետք է դնել 7-ի և 8-ի միջև, որպեսզի արդյունքում ստացված

թիվը մեծ լինի 7-ից և փոքր լինի 8-ից:

7 < 8

• Արմենը 5 տարեկան է, իսկ հայրիկը նրանից մեծ է 23 տարով: 5 տարի

հետո Արմենից քանի՞ տարով մեծ կլինի նրա հայրիկը:

23 տարով

• Տղան ունի այնքան քույրեր, որքան եղբայրներ, իսկ նրա քրոջ քույրերը

երկու անգամ քիչ են եղբայրներից: Քանի՞ եղբայր և քանի՞ քույր են այդ

ընտանիքում:

3 եղբայր, 2 քույր

• Կատարում ենք առաջադրանքները:
  1. Գտնում ենք մեզ ծանոթ խոսքի մասերը, բնութագրում, բացատրում կետադրությունը:

Մի անգամ Սահարայի բեդվին ցեղերի մի քանի առաջնորդներ Փարիզի մոտ մեծ ջրվեժ
տեսան: Սովորական ջրվեժ էր, որ բյուրեղապակե կոթողի նման ընկնում էր ցած:
Բայց բեդվինները հիացել էին: Անապատում մարդիկ քանի՜ օր են թափառում ջրհորին հասնելու համար: Քանի՜ ժամ են փորում նորից ու նորից փլչող ավազը, մինչև որ փոսի հատակին ջրիկ ցեխ երևա: Ջրի ամենափոքրիկ շիթերից անգամ հողի վրա բոցկլտում են խոտի վառ կանաչ կայծերը: Երբ մի տեղ անձրև է գալիս, ամբողջ Սահարայից մարդիկ շտապում են տեսնելու այդ տեղը: Բեդվինները պատրաստ են հարյուրավոր կիլոմետրեր կտրել, որպեսզի տեսնեն, թե խոտն ինչպե՞ս է աճում:
Բեդվինները ուղղակի չէին կարողանում այդտեղից հեռանալ: Նրանք խնդրեցին շտապեցնող հյուրընկալին.
-Սպասենք, մինչև ջուրը վերջանա:

2. Ըստ տրված կաղապարների՝ կազմում ենք բարդ նախադասություններ:

• Թեկուզ……….., այնուամենայնիվ…………..:
• Թեպետ……….., սակայն…………..:
• Չնայած որ……….., բայց…………..:
• Թեև…………., բայց և այնպես …………….:
• Եթե…………., ապա …………….:
• Քանի որ…………., հետևաբար …………….:
• Որովհետև……., ուստի …………….:
• Քանզի…………., ուրեմն …………….:
• Ոչ թե …………., այլ …………….:

3. Բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտում ենք մեկական բառերով:

Ինքն իրենից գոհ, իրեն հավանող, իր կյանքի պատմությունը, ինքն իրեն կրթել, իրեն
ժխտել, իրեն սիրելը, իրեն կառավարելը:

4. Կետադրում ենք բարդ նախադասությունները:

• Երբ քարը կայծ տվեց և կայծից վառոդը բռնկվեց ձորերը դղրդացին ահավոր արձագանքից:
• Երբ ծանոթ արտին հասավ հենվեց հրացանին ու միտք արավ:
• Քաղցած աղվեսը փչակում հաց ու միս գտավ որ հովիվներն էին թողել:
• Ալքիոնեն մի թռչնակ է որ մենակություն է սիրում և ապրում է ծովափին:
• Մի շուն որ ձու կուլ տալու սովորություն ուներ մի անգամ ձվի փոխարեն խխունջ կուլ տվեց:
• Արծիվը ցած սուրաց ու բռնեց այն աքաղաղին որն ընկերոջը հաղթել ու պարծենում էր:
• Գայլը մի անգամ որոշեց փոխել իր տեսքը որովհետև այդպես ավելի շատ որս անելու հույս ուներ:
• Պատմության մեջ հայտնի են դեպքեր երբ դատարանը հեղինակին ստիպել է ուտել իր գրած գիրքը:
• Քանի որ գրքի բովանդակությունը թունավոր է թող հեղինակն ինքը թունավորվի դրանով:
• Երեկոյան երբ մի քանի ժամ շարունակ երկնքում փայլեց թռչող մի առարկա Տոկիոյում մեծ իրարանցում սկսվեց:
• Նյու Յորքում պատրաստել են մի սարք որը քննելով և ձայնի դողը որսալով բռնում է սուտը:
• Մոլորված մարդը հանկարծ լսեց հեռվում մի կկու է կանչում ու գլխի ընկավ ուր պիտի գնա:

• <<Golden Poison Dart frog>> թունավոր գորտի թույնի մի գրամը կարող է թունավորել 100.000 մարդ։

• Գորտերը կարողանում են իրենց մաշկը։ Փոխում են այն մոտավորպես մեկ շաբաթում, իսկ վերջում կարող է ուտել իր հին մաշկը։

• Երկկենցաղները գալիս են խաչաձև ձկներից: Նրանք այն վայրէջք կատարեցին մոտ 400 միլիոն տարի առաջ, իսկ 80 միլիոն տարի առաջ նրանք գերակշռում էին ողջ կենդանիների թագավորությունում: Մինչ հայտնվեցին դինոզավրերը։

•  Երկկենցաղները ձվադրում են հիմնականում ջրի մեջ, բայց կան տեսակներ, որոնք ձու են մեջքին, բերանում և նույնիսկ ստամոքսում:

• Սալամանդրի տեսակներից մեկի անհատները հասնում են 180 սմ երկարության, ինչը նրանց դարձնում է ամենամեծ երկկենցաղները: Եվ քնքուշ միսը հսկա սալամանդրները վերացնում է վտանգված տեսակ, այդքան շատ սալամանդրի միս գնահատվում է Չինաստանում:

• Մաշկի թափանցելիությունը, որն այդքան խոցելի է դարձնում երկկենցաղները, նրանց օգնում է նորմալ շնչել: Նրանք ունեն շատ թույլ թոքեր, ուստի նրանց անհրաժեշտ օդի մի մասը մաշկի միջոցով ներթափանցվում է մարմնի մեջ: