XIV դարից Արևմտյան Եվրոպայում ավատատիրությունը սկսեց անկում ապրել: Այն ուղեկցվում էր տնտեսական ճգնաժամով և բնակչության թվաքանակի կրճատումով: Տնտեսության անկումն առաջին հերթին նկատվում էր գյուղատնտեսության մեջ: Այն կասեցնելու համար ավատատերերն իրենց հողերը բաժանում էին գյուղացիներին կամ դրանք մշակելու համար օգտագործում էին վարձու աշխատողների: Փրկագին վճարելով՝ գյուղացիները ազատ տեղաշարժվելու իրավունք էին ստանում: Նրանք կարող էին ազատորեն ամուսնանալ, ժառանգել հող և շարժական գույք:

Անկում էր ապրում նաև արհեստագործությունը: Համքարային կանոնադրությունը,
որը սահմանում էր արտադրանքի քանակը, չափը և որակը, խանգարում էր արտադրության հետագա ընդլայնմանը: Առաջացան մանուֆակտուրաներ: Մանուֆակտուրան ձեռքի աշխատանքի վրա հիմնված ձեռնարկություն էր, որտեղ աշխատում էին վարձու բանվորներ:

Քաղաքների զարգացման հետևանքով մեծանում էր քաղաքային բնակչության թվաքանակը: Քաղաքը դառնում էր հասարակության տնտեսական և մշակութային կյանքի կենտրոն:

1. Կարդում ենք Ղազարոս Ազայանի <<Մեղուն ու մարդը>> ստեղծագործությունը:

Մեղուն մեկ անգամ հարցրեց իր տիրոջը.
 — Քո կենդանիներից ո՞րն է ամենից օգտակարը:
 — Գիտեմ, դու երևի կարծում ես, թե ամենից օգտակարը դու ես, բայց սխալվում ես, — պատասխանեց տերը:
 — Ինչպե՞ս, տեր, ո՞րն է այն կենդանին, որ ինձանից ավելի օգտակար է:
 — Ոչխարը:
— Այդ հաշիվ չէ, տեր. ոչխարը ինձ հասակակից չէ: Նա մի ահագին կենդանի է, իսկ ես մի միջատ եմ: Դու պետք է ինձ իմ ընկերների հետ համեմատես:
— Շատ բարի. շերամը քեզ պես փոքր է, բայց քեզանից շատ օգուտ է տալիս:
— Շերամը ո՞րն է:
— Շերամն այն իմաստուն որդն է, որ մեզ համար աննման քնքուշ մետաքս է շինում:
 — Հա˜ , իմացա, այդ այն շատակեր ճիճուն չէ՞, որին անդադար կերակրում եք թթան տերևներով:
— Նա ինքն է:
— Բայց գիտե՞ս, տեր, նրա չափ որ մեզ էլ կերակրեք, մենք մեղրի տեղ ոսկի կշինենք ձեզ համար: Դուք ոչ մի կենդանի չունեք, որ իր կերակուրը մեզ նման ինքը լինի շինելիս և ուրիշներին էլ բաժին լինի տալիս: Այնպես չէ՞, պարոնս:
— Այո, այդ կողմից դու ուղիղ ես . մենք դեպի ձեզ շատ ապերախտ ենք, որովհետև բոլորովին անխնամ ենք թողնում ձեզ…
Մեղուն ուրախացավ տիրոջ պատասխանիցը և թռավ նստեց վարդենու վրա:

2. Վերլուծում ենք ստեղծագործությունը: Ո՞րն էր առակի ասելիքը/եզրակացությունը:

Մեղուն շատ նախանձ էր և կարծում էր, որ ամենաօգտակարը միայն նա է և նա համեմատում էր նրան միայն իր ընկերների հետ, սակայն բոլոր կենդանիները օգտակար են։ Երբ ասացին, որ ոչխարն է օգտակարը նա ասեց, որ նրա ընկերների հետ համեմատեն։ Կարծում եմ այս ստեղծագործությունը ուզում է ասել, որ պետք է համեմատվել ոչ թե ձեզանից ավելի թույլ մարդկանց հետ, այլ ավելի ուժեղների հետ։

3.Տեքստից դուրս ենք հանում գոյականներ, ածականներ, դերանուններ:

Գոյական — մեղուն, տիրոջը, կենդանիներից, տերը, տեր, ոչխարը, միջատ, ընկերների, շերամը, որդն, մետաքս, ճիճուն, տերևներով, չափ, մեղրի, ոսկի, կերակուրը, կողմից, ուրիշներին, բաժին, պարոնս, ուղիղ, տիրոջ, պատասխանիցը, վարդենու։

Ածական — ամենից օգտակարը, փոքր, շատ օգուտ, իմաստուն, շատ բարի, աննման, քնքուշ, շատակեր, անդադար, թթան, շատ ապերախտ, բոլորովին անխնամ։

Դերանուն — իր, քո, ո՞րն, դու, ինչպե՞ս, ո՞րն, այն, որ, ինձանից, այդ, ինձ, նա, ես, մի, իմ, քեզ, քեզանից, այն, այդ, ինքն, նրա, մենք, ձեզ, դուք, ոչ մի, մեզ, այնպես,մենք, ձեզ։

4. Բնութագրում ենք դրանցից մի քանիսը: Օրինակներ՝
Մեղուն՝ հասարակ գոյական, իրանիշ, եզակի թիվ, որոշյալ առում, ուղղական հոլով, ի արտաքին հոլովում
իմաստուն՝ որակական ածական, դրական աստիճան

Կենդանիներից — իրանիշ, անշունչ, հասարակ, նյութական, հոգնակի, բացառական հոլով, ու արտաքին հոլով

ամենից օգտակարը — որակական ածական, գերադրական աստիճան։

փոքր — որակական ածակա, դրական աստիճան։

ինչպե՞ս — հարցական դերանուն։