Ե՞րբ է տեղի ունեցել Վարդանանց պատերազմը և Ավարայրի ճակատամարտը:

Ավարայրի ճակատամարտը տեղի է ունեցել 451թ․ մայիսի 26, իսկ Վարդանանց պատերազմը տեղի է ունեցել 450 — 451թ․։

Պատերազմի պատճառները: Ովքե՞ր էին այս ընթացքում հայկական կողմի ազդեցիկ անձինք:

Պարսիկները ցանկանում էին, որպեսզի հայերը փոխեն իրենց կրոնը։ Հայկական կողմի ազդեցիկ անձինք են եղել Վարդան Մամիկոնյանը, Վասակ Սյունին և այլն։

Ո՞րն է պատերազմ և ճակատամարտ բառերի տարբերությունը: Բացատրել

Ճակատամարտը մեկ ռազմական գործողություն է, իսկ պատերազմը կազմված է մի քանի ճակատամարտից բաղկացած իրողություն է։

Ինչպիսի՞ ավարտ ունեցավ Վարդանանց պատերազմը:

Պարսիկները ունեցան շատ զոհեր, սակայն ավելի շատ քան հայերը։ Պատերամի վերջում հայերը չկրոնափոխվեցին։
Ով՞ է գրել Վարդանանց պատերազմի մասին:

Վարդանանց պատերազմի մասին գրել է պատմիչ Եղիշեն։

ՏՐԱՄԱԲԱՆԱԿԱՆ ԹԵՐԹԻԿ  # 5

1.Ինչպես կարելի է վերցնել 4 լիտր ջուր, եթե՝ ունենք միայն 5 և 3 լիտրանոց դույլեր:

5 լիտրանոց դույլից 1 լիտրը լցնել 3 լիտրանոցի մեջ։

2.Ինչպես կարելի է իմանալ, թե որ,բաժակի ջուրն է ավելի շատ:

Որտեղ ամենափոքր իրն է այնտեղ էլ ավելի շատ է, քանի որ մեծ առարկա դնելիս այն չի խորտակվի ջրի մեջ։

3.Գրիգորը 11 տարեկան է: Վեց տարի առաջ նրա տարիքը վեց անգամ փոքր էր հոր տարիքից: Հիմա քանի՞ տարեկան է Գրիգորի հայրը:

11 — 6 = 5

5 * 6 = 30

30 + 5 = 35

4.Գյուղում տատիկը պահում էր 25 թռչուն՝ բադեր, հավեր և սագեր: Հայտնի է, որ դրանցից ճիշտ 15-ը բադեր չեն, իսկ ճիշտ 13-ը հավեր չեն: Քանի՞ սագ էր պահում տատիկը:

 5. Ի՞նչ տեսք ունի քառակուսու մասը, որը թաքնված է ուղղանկյան ետևում:

 6. Ջրով լի բաժակը կշռում է 500 գ: Դատարկ բաժակը կշռում է 100 գ: Քանի՞ գրամ է կշռում կիսով չափ լցված բաժակը, իսկ կիսով չափ դատա՞րկը:

500 — 100 = 400

400 : 2 = 250

 7. Քանի՞ 2 թվանշան է օգտագործվել 102 էջանոց գիրքը համարակալելու համար, եթե համարակալումը սկսվում է 3-ից:

20

 8. Երկնիշ թվի թվանշանների արտադրյալը 27 է: Որքա՞ն է այդ թվանշանների գումարի կրկնապատիկը:

9 + 3 = 12

12 * 2 = 24

 9.Դպրոցում դասերը սկսվում են ժամը 9:20: Ամեն դասաժամից հետո տրվում է 10 րոպե դասամիջոց: Ժամը քանիսի՞ն կսկսվի 4-րդ դասաժամը, եթե 1 դասաժամի տևողությունը 45 րոպե է:

11:45

10. Քեռին կոնֆետ գնեց երեք զարմիկների համար: Նա կրտսեր զարմիկին 4 անգամ շատ կոնֆետ տվեց, քան մնացած 2 զարմիկներին միասին: Քանի՞ կոնֆետ ստացավ կրտսեր զարմիկը, եթե քեռին գնել էր 25 կոնֆետ:

11. Ընտանիքի անդամների տարիքների գումարը 82 է: 3 տարի հետո ընտանիքի անդամների տարիքների գումարը կլինի 103: Քանի՞ անդամ կա ընտանիքում:

103 — 82 = 21

21 : 3 = 7

12. Ո՞ր թվանշանով է վերջանում 1-ից 9 թվերի արտադրյալը:

0

13.. Արմանը մտքում պահեց մի թիվ: Այն բաժանեց 3-ի, արդյունքը մեծացրեց 3-ով, ստացվածը բազմապատկեց 3-ով և ստացավ 333: Ի՞նչ թիվ էր մտապահել Արմանը:

324

Լրացուցիչ կրթություն

Ընտրի՛ր և ստեղծի՛ր քո ամանորյա պատմությունը:

• Ձյան կախարդանքը
• Երբ Նոր տարին սկսեց ուշանալ
• Մի նվերի պատմություն
• Թե եղևնին մնար անտառում
• Մոլորված հրաշքը
• այլ

                                             Ձյան կախարդանքը

-Մայրի´կ, իսկ ո՞վ է կանչում ձյանը, — ասաց մի մանուկ: Մայրը չգիտեր ինչ պատասխանել և դրա համար մի բան հորինեց և ասաց․ -Սիրելի´ս, ձյանը կանչում է Ձմեռ Պապիկի կենդանիներից մեկը՝ սպիտակ բուն։ Նա բարձրանում է վերև և սկսում է ծվծվալ և երգ երգել։ Իհարկե, բվերը երգել չգիտեն, սակայն այդ բուն սովորական չէ, այլ կախարդական է։ Երբ բուն սկսում է իր երգը երգել, ձյունը սկսում է գալ։ Մանուկը հավատաց և ապշած նայում էր իր մորը, հետո գնաց սենյակ և սկսեց մտածել կախարդական բվի մասին։Նա չէր կարող պատկերացնել, որ մի բուն կարող էր կանչել ձյանը։ Սկսեց մտածել այդ թեմայով,  որոշեց ու ասաց․ -Վերջ, ես կգնամ ու կգտնեմ այդ բվին։ Մանուկը ելավ բակ և սկսեց ման գալ։ Սկսեց բարձր գոռալ և կանչել․ -Բո՜ւ, ո՜ւր ես։ Երբ մանուկը հոգնեց, գնաց և նստեց նստարանին։ Սկսեց մտածել և հիշեց, որ իր մայրը ասել էր, որ ձյանը բուն է կանչում, իսկ այդ պահին ձյուն չէր գալիս։ -Երևի բուն հոգնել է և գնացել է հանգստանալու, — ասաց մանուկը և գնաց տուն։  
Մյուս առավոտ տղան արթնացավ և տեսավ, որ ձյուն է գալիս։ Նա շատ ուրախացավ, շուտ հագնվեց և դուրս եկավ՝ բվին գտնելու։ Լսեց բվի ծվծվոցը, իսկ հետո՝ երգը։Սկսեց թռչել իր փոքր ոտքերը վրա, սակայն չկարողացավ հասնել բվի մոտ։ Այնքան թռավ, որ ընկավ ձյան մեջ և չկարողացավ բարձրանալ ոտքերի վրա։ Մնաց պառկած ձյան մեջ։ Հանկարծ զգաց, որ կարծես բարձրանում է վերև։ Նայեց ներքև և տեսավ, որ ինքը գետնից կտրվել է։ Նայում է, թե ով է իրեն բարձրացնում վերև և տեսավ, որ նրան բարձրացնում է ձյունը, սակայն ձյունը ընդունել էր աղվեսի տեսք, իսկ այդ աղվեսը ուներ թևեր։ Նրանք բարձրանում էին վերև։ Հանկարծակի նրանք կանգնեցին, մանուկը սկսեց սպասել, թե ինչ կլինի հետո և նկատեց, որ բուն իր ուսի վրա կանգնած և սկսեց խոսել․ -Բարև, իմ անունը Ձյուկ է, ես կախարդական բու եմ, և կենդանիները ձյան տեսքով ինձ ասել են, որ այսօր դու գալու ես ինձ մոտ։ Ես շատ ուրախ եմ, որ դու եկել ես։ 

Տղան ապշած էր և ուրախացած էր։ -Իհարկե,  բոլորը չեն կարող գալ ինձ մոտ,- ասաց Ձյուկը, — սակայն դու կարողացար գալ ինձ մոտ։ Այդ դրա համար ես քեզ կտամ ձյան կախարդանքը կամ ուղղակի ձյան ուժը:

Ձյուկը մանկանը տվեց մի թխվածքաբլիթ փաթիլի տեսքով։ -Ահա, կեր սա,- ասաց Ձյուկը, — երբ դու սա ուտես, կունենաս ձյան ուժը։ Տղան վերցրեց կոնֆետը և կերավ։ Դրանից հետո նա զգաց ձյան ուժը իր մարմնի մեջ։ Նայելով ձեռքերին՝ տեսավ, որ իր մաշկի գույնը փոխվել է. դարձել է սպիտակոտ, իսկ տաք և հաստ բաճկոնի փոխարեն հագել էր գեղեցիկ կապույտ հագուստ, իսկ մազերը դարձել էին սպիտակ և վրան փաթիլներ։ Դրանից հետո Ձյուկը և մանուկը դարձան լավ ընկերներ։ Ձյուկը նաև սովորեցրեց, թե ինչպես օգտվել այդ ուժից։ Իհարկե, ոչ մեկը չգիտեր մանկան ուժի մասին, քանի որ նա գաղտնի էր պահում։ Եվ այդ օրվանից ամբողջ ձյան կախարդանքը նա սկսեց կանչել։  

Կատարում ենք առաջադրանքները:

1. Կարգի ենք բերում տեքստը՝ ուղղելով կետադրական, ուղղագրական, այլ տիպի տարբեր սխալները:
   • Փիլիսոփայական քարի ստեղծումը եղել է ալքիմիայի հնագույն հետազոտությունների նպատակակետերից մեկը: Այդ քարը մի առասպելական նյութ է, որն ապշեցուցիչ հզորությունի ունի եւ կարող է ցանկացած մետաղ ոսկու վերածել: Քարի օգնությամբ կարելի է ստանալ նաեւ Կյանքի Էլիքսիրը, որը խմողին անմահություն է շնորհում: Հարյուրամյակների ընթացքում եղել են Փիլիսոփայական քարի ստեղծման բազմաթիվ դեպքեր, սակայն ներկայումս հայտնի միակ Փիլիսոփայական քարը, պատկանում է հանրահայտ ալքիմիկոս եւ օպերային երաժշտության մեծ սիրահար՝ պրն. Նիքողայոս Ֆլամերին:
2. Առանձնացնում ենք տեքստի ածականներն ու բնութագրում: Օրինակ՝ հզորագույն-որակական ածական, գերադրական աստիճան, մետաղյա-հարաբերական ածական:
   • Անցյալ դարի վերջին վիեննացի աստղագետ Պալիսը հայտնաբերեց նոր աստղակերպ: Գիտնականն աստղագիտական հզոր գործիքներ ձեռք բերելու միջոցներ չուներ: Նա հայտարարեց, որ վաճառում է նոր երկնային մարմնին անուն տալու իրավունքը: Իսկույն հայտնվեց գնորդը: Դա բարոն Ալբերտ ֆոն Ռոտշիլդն էր: Միլիոնատիրոջ ցանկությամբ աստղակերպն անվանվեց սիրելի կնոջ՝ Բետինայի անունով:

Անցյալ — հարաբերական

Վերջին — հարաբերական

Վիեննացի — հարաբերական

Նոր — որակական, գերադրակա աստիճան — ամենանոր, բաղդատական աստիճան — նվազ նոր

Հզոր — որակական, գերադրական աստիճան — ամենհզոր, բաղդատական աստիճան — պակաս հզոր

Աստղագիտական — հարաբերական

Երկնային — հարաբերական

Սիրելի — որակական, գերադրական աստիճան — ամենասիրելի, բաղդատական աստիչճան — նվազ սիրելի։

1. Կետադրում ենք տեքստը:
   • Ամառային սիրուն երեկո էր, և արեգակն արդեն թեքվում էր դեպի իր մուտքը: Մի փոքր տոթ օդին խառնվել էր մեղմ հովիկը, և զբոսնելը հաճելի էր դարձել: Հանգստյան օր էր, ծովափին շատ մարդիկ կային: Բոլորն անհանգիստ էին, և հայացքներն ուղղվել էին ծովում ինչ-որ կետի: Ոչ ոք չէր ուզում բան ասել և չէր էլ ուզում լսել ինչ-որ բան: Միայն բարձրախոսն էր անտարբեր ընդհանուր հուզմունքին և բարեխղճորեն իր գործն էր անում. զբաղեցնում էր հանգստացող հասարակությանը: Հաղորդավարը միապաղաղ ձայնով ինչ-որ բան էր կարդում, և այդ ձայնը մատնում էր ձանձրույթն ու հոգնածությունը: Մակույկավարների տնակում անվերջ զնգում էր հեռախոսը, և ոչ մեկը չէր մոտենում, որ խոսեր կամ գոնե անջատեր այն: Մանկան՝ երկնքին ուղղված հայացքը խաղաղ էր, հանգիստ: Հեռվում՝ սարերից այն կողմ, հնչում էր անտառի բնակիչների՝ վայրի գազանների ձայնը:
2. Նախադասությունն աշխարհաբա՛ր դարձրու։ Հետևությո՛ւն արա։
   • Որ ի փոքուն հավատարիմ է` եւ ի բազմին հաւատարիմ է, եւ որ ի փոքուն անիրաւ է` ևւ ի բազմին անիրաւ է:      
     • ի փոքուն      — փոքրում,  փոքրի մեջ
     • ի բազմին     — շատի մեջ

Որ փոքրում հավատարիմ է և շատի մեջ հավատարիմ է, և որ փոքրի մեջ անիրավ է և շատի մեջ անիրավ է։

1. Ամենայն որ զչար գործէ` ատէ զլոյս եւ ոչ գայ առ լոյսն, զի մի՛ յանդիմանիցին գործք նորա։
   • • զչար գործէ — չարիք է գործում
     • զլոյս — լույսը
     • ոչ գայ — չի գալիս
     • առ լոյսն — լույսի մոտ, դեպի լույսը
     • մի՛ յանդիմանիցին — չհանդիմանվեն, չեն հանդիմանվի, չպիտի հանդիմանվեն

Ամենայն ոք, որ չարիք է գործում, ատում է լույսը և չի գալիս դեպի լույսը, չի հանդիմանվի գործը նրա։

1. Երկիւղ ոչ գոյ ի սէր, այլ սէրն կատարեալ ի բաց մերժէ զերկիւղն։
   • • ոչ գոյ — չկա, գոյություն չունի
     • ի սէր -սիրո մեջ
     • սէրն կատարեալ — կատարյալ սերը
     • ի բաց մերժէ — մերժում է, վանում է, հեռացնում է

Երկյուղ գոյություն չունի սիրո մեջ, այլ կատարյալ սերը մերժում է երկյուղը։