3.Իմ չարենցյան ժողովածուն

• Հավաքում ենք այս վերնագրի տակ մեր ամենասիրելի երեք ստեղծագործությունները Չարենցից:

Ես իմ անուշ Հայաստանի, ՀԵՌԱՑՈՒՄԻ ԽՈՍՔԵՐ, ՄՈՐՍ ՀԱՄԱՐ ԳԱԶԵԼ։

• Ձայնագրում ենք դրանցից յուրաքանչյուրը:

• Յուրաքանչյուրի մասին գրում ենք մեր կարծիքը՝ նշելով, թե ինչի մասին է և ինչու է մեզ դուր եկել:

 

Ես իմ անուշ հայաստանի բանաստեղծության մեջ Չարենցը ասում է, թե ինչու է սիրում Հայաստանը, պատմում է Հայաստանի մասին կամ նկարագրում է այն։

Հեռացումի խոսքեր բանաստեղծության մեջ կարծես Չարենցը նկարագրում էր իր հեռացումը ընտանիքից կամ քրոջից։ Այն փոքր-ինչ տխուր բանաստեղծություն է։

Մորս համար գազել բանաստեղծության մեջ Չարենցը պատմում է իր մոր մասին, թե ինչպես է նա լքել իր մորը և իր մայրը միշտ իր մասին էր մտածում, թե ուր է նա,թե ինչ է պատահել իր հետ։ Չարենցը կարոտում էր իր մորը։

• Եթե գտնում ենք տեղեկություններ այդ ստեղծագործությունների մասին, գրում ենք նաև դրանք:

Ընթերցում ենք Եղիշե Չարենցի «Հայրենիքում», Վահան Տերյանի «Կարծես թե դարձել եմ ես տուն», Նաիրի Զարյանի «Հայրենի տուն», Սմբատ Շահազիզի «Երազ» ստեղծագործություններն ու բլոգում «Տան կարոտը բանաստեղծություններում» վերնագրի տակ համեմատում ենք դրանք իրար հետ, գտնում եղած նմանություններն ու տարբերությունները: Եթե հիշում ենք կամ գիտենք նմանատիպ բանաստեղծություններ, դրանք ևս ներառում ենք աշխատանքի մեջ:

Նրանց գրած բանաստեղծություններն իրենց հայրենիքիմասին էին: Նրանք կարճ պատմում են իրենց  հայրենիքում ունեցած երանելի ժամանակների մասին: Այդ լավ ժամանակները նրանք ցանկանում են հետ բերել, բայց միևնույն է, այլևս չեն կարող: Վահան Տերյանի, Նաիրի Զարյանի և Սմբատ Շահազիզի ստեղծագործություններում մի նմանություն կա, բոլորը իրենց մայրերին են հիշում, երբ խոսում են իրենց հայրենի տան մասին և ուզում են վերադառնալ տուն: Եղիշե Չարենցը իր մորը չհիշեց կամ չնշեց այդ բանաստեղծության մեջ: Նա հիշում էր հայրենի լեռները, գետերը, մի խոսքով, իր հայրենի տան գեղեցիկ բնությունը:Մյուսները նույնպես, իրենց մայրերից բացի, հիշում են իրենց չքնաղ բնությունը:

Կատարում ենք ընտանեկան նախագիծ: Քանի որ մենք ուղղանկյունանիստ թեման ենք ուսումնասիրել, դրա վերաբերյալ աշխատանք կկատարենք: Յուրաքանչյուր սովորող համացանցից ստանում է ուղղանկյունանիստի վերաբերյալ տեղեկություններ, փռվածքն է ուսումնասիրում: Պատրաստում ուղղանկյունանիստ(ցանկալի է կոշտ թղթով), կատարում չափումներ, հաշվում ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը, ծավալն էլ կարող եք հաշվել, 5-րդ դասարանում հաշվել էինք, վերջում նկարում իր պատրաստած ուղղանկյունանիստը, տեղադրում իր բլոգում և ուղարկում ինձ:

Տեղեկություններ ուղանկյունանիստի մասին

Ուղղանկյունանիստի մակերևույթը բաղկացած է 6 ուղղանկյունաձև նիստերից՝ 4 կողմնային նիստերից և 2 հիմքերից:Հանդիպակաց նիստերն իրար հավասար են, հետևաբար հավասար են նաև նրանց մակերեսները:Ուղղանկյունանիստի լրիվ մակերևույթի մակերեսը հավասար է նրա բոլոր նիստերի մակերեսների գումարին:Հանդիպակաց նիստերից երկուսը կոչվում են հիմքեր, իսկ մյուս նիստերը՝ կողմնային նիստեր:Ուղղանկյունանիստը, որի բոլոր կողերը հավասար են, կոչվում է խորանարդ:Խորանարդի նիստերը իրար հավասար 6 քառակուսիներ են:

Չափումներ՝

a = 11սմ

b = 10սմ

c = 20սմ

(11 x 2 x 20) + (11 x 10 x 2) + (10 x 20 x 2) = 1060սմ2

11 x 10 x 10 = 2200սմ3

1․Հաշվել 2-ից փոքր և 5 հայտարարով բոլոր անկանոն կոտորակների գումարի
հակադարձը։

6/5 + 7/5 + 8/5 + 9/5 = 30/5 = 60

2․Հեծանվորդն անցավ ճանապարհի 4/5–րդ մասը։ Ճանապարհի ո՞ր տոկոսը մնաց
անցնելու։

100 — 5/5 = 1

x = 1/5

100 x 1/5 : 1 = 20

3․Հաշվել 1 · 3 · 5 · . . .· 2017 (գրված է 1-ից մինչև 2017 բոլոր կենտ թվերի արտադրյալը)
արտահայտության արժեքը 2015-ի բաժանելիս ստացված մնացորդը։
1) 2010        2) 0           3) 2                     4) 4

4․Գտնել 19-ից փոքր պարզ թվերի քանակը։

19, 17, 13 11, 7, 5, 3, 2

5․Առնվազն քանի՞ անգամ իրար հետևից պետք է գրել 2017 թիվը, որպեսզի ստացված
բազմանիշ թիվը բաժանվի 9-ի։

9

6․Գտնել 16 ∙ 26 ∙ 36 ∙ 46 ∙ ⋯ ∙ 96 − 97 արտահայտության արժեքի վերջին թվանշանը.
1) 6           2) 0             3) 9              4) 2

7․ Արեգն ու իր 6 ընկերները փոխանակվեցին լուսանկարներով։ Քանի՞ հատ լուսանկար
փոխանակվեց։
1) 30               2) 42           3) 21             4) 15
8․ Կենդանաբանական այգի գնալու հաջորդ գիշերը Դավիթը տեսավ 30 երազ։ Դրանցից
17-ում կար կապիկ, 22-ում փիղ, իսկ 3 հատում չկար ոչ՛ կապիկ, ոչ՛ փիղ։ Քանի՞ երազում
կար միայն փիղ։

30 — 3 = 27

27 — 17 = 10

9. Ալիսան մտապահեց մի թիվ։ Աննան այդ թիվը բազմապատկեց կամ 5-ով, կամ էլ 6-
ով, որից հետո ստացված թվին գումարեց կամ 5 կամ 6, հետո հանեց կամ 5 կամ 6։
Արդյունքում ստացվեց 73։ Ի՞նչ թիվ էր մտապահել Ալիսան։
1) 15          2) 14             3) 13                4) 12
10. 2x2x2 չափանի խորանարդիկը ներկելու համար անհրաժեշտ է 2 գրամ ներկ։ Քանի՞
գրամ ներկ է անհրաժեշտ 6x6x6 չափանի խորանարդիկը ներկելու համար։
1)18 գրամ         2) 3 գրամ            3) 8 գրամ            4)այլ պատասխան

• Ընտրում ենք Չարենցից որևէ հայտնի ստեղծագործություն ու սովորում անգիր:
• Ընտրում ենք պատահականության սկզբունքով 10 հոգու ու արտասանելով մի քանի տող` խնդրում ենք շարունակել ու նշել, թե որ գործից է հատվածը:
• Ամբողջը տեսանկարահանում ենք կամ ձայնագրում` վերջում նշելով, թե հարցվածներից քանիսը գիտեին տվյալ գործի վերնագիրն ու շարունակությունը:

 

1**Փորձ.Չօգտագործելով կողմնացույց փորձիր որոշիր . ԵՐԿՐԻ ՄԱԳՆԻՍԱԿԱՆ ԲԵՎԵՌՆԵՐԸ

ԵՐԿՐԻ ՄԱԳՆԻՍԱԿԱՆ ԲԵՎԵՌՆԵՐԻ ՈՐՈՇՈՒՄԸ
Աշխատանքի նպատակը՝ որոշել Երկրի մագնիսական բեւեռների ուղղությունը:
Անհրաժեշտ սարքեր՝ ջրով լի թաս, ասեղ, խցան, հայտնի բեւեռներով մագնիս:
1. Թասը լցրե՛ք ջրով, խցանը գցե՛ք ջրի մեջ եւ դրե՛ք հորիզոնական սե- ղանի վրա:
2. Ասեղը հպե՛ք մագնիսին այնքան, մինչեւ մագնիսանա: Այնուհետեւ, փոխազդեցության մեջ դնելով մագնիսի հետ՝ որոշե՛ք ասեղի հյու- սիսային եւ հարավային բեւեռները: Հիշե՛ք, որ մագնիսների նույնանուն բեւեռներն իրար վանում են, տարանունները՝ ձգում:
3. Մագնիսը հեռացնելով՝ ասեղը զգուշորեն տեղադրե՛ք խցանի վրա: Պտտվելով` նա կկանգնի որոշակի դիրքում: Այդ դիրքում ասեղի հյուսիսային մագնիսական բեւեռին համապատասխանող ծայրը ցույց կտա Երկրի հյուսիսային աշխարհագրական բեւեռի ուղղությունը: Այդտեղ է գտնվում Երկրի հարավային մագնիսական բեւեռը: Ասեղի հակառակ ծայրն ուղղված կլինի դեպի Երկրի հյուսիսային մագնիսական բեւեռը, որը գտնվում է հարավային աշխարհագրական բեւեռում:
4. Որոշելով Երկրի հյուսիս-հարավ ուղղությունը` կարելի է գտնել նաեւ հորիզոնի մնացած կողմերը: Եթե դեմքով կանգնենք դեպի հյուսիս, ապա բացված աջ ձեռքը ցույց կտա արեւելք, իսկ ձախը՝ արեւմուտք:

Հարցեր.
1*Ի՞նչ է վառելանյութի ջերմարար ունակությունը:

Այրման ժամանակ անջատվող ջերմություը։
2*Ինչո՞ւ է կայծակին միշտ ուղեկցում որոտ:

Որովհետև երբ ամպերը էլեկտրականանում են ու արդյունքում առաջանում է կայծակ, անպայման տարածվում է ձայնային ալիք
3*Բեր սննդային շղթայի օրինակ,որ կազմված կլինի 4 օղակից:

Ջուրը՝ թուփը, Թուփը՝ այծը, այծը՝ գայլը, գալյը՝ արջը:
4**Ի՞նչ էներգիայով է օժտված երկնքում թռչող ինքնաթիռը

Երկնքում թռչող էներգիան օժտված է կինետիկ էներգիայով:

Կինետիկ էներգիա անվանում են մարմինների շարժումով պայմանավորված էներգիան։