<<Կենդանի օրգանիզմի քիմիան>>
Ուղղորդող հարցերը`
- Որո՞նք են կենդանի օրգանիզմի հիմնական տարրերը, որոնք նաև անվանում են
կենսական տարրեր։
Կենսական տարրերը դրանք այն տարրեն են, որոնք առաջացնում են բարդ օրգանական նյութեր և որոնք ապահովում են կենդանի օրգանիզմի կենսագործունեությունը: Կենսական տարրերը լինում են մակրոտարրեր (մեծ քանակությամբ), միկրոտարրեր (քիչ քանակությամբ) և ուլտրատարրեր (շատ քիչ քանակությամբ):
- Որո՞նք են կենդանի օրգանիզմի հիմնական տարրերը՝մակրո-, միկրո-,ուլտրատարրեր։
Մակրոտարերն են՝ Ածխածին — C, Ջրածին — H, Թթվածին — O, Ազոտ — N, Ֆոսֆոր — P, Ծծումբ — S:
Միկրոտարրերն են՝ Մագնեզիում — Mg, Նատրիում — Na, Սիլիցիում — Si, Երկաթ — Fe, Ցինկ — Zn, Պղինձ — Cu, Քլոր — Cl, Բիմմութ — Bi, Ֆտոր — F, Ալյումին — Al, Կալցիում — Ca:
Ուլտրատարրերն են՝ Ոսկի — Au, Արծաթ — Ag, Թալիում — Ti:
- Ո՞րն է կենդանի օրգանիզմի կառուցվածքային միավորը, կենդանական և բուսական բջիջների նմանությունները և տարբերությունները։
Կենդանի օրգանիզմի կառուցվածքային միավորը բջիջն է: Բջջի բաղադրությունը՝ 70-80% ջուր (անօրգանական), 10-20% սպիտակուցներ, 1-5% ճարպեր, 0.2-2% ածխաջրեր, 0,2-2% նուկլեինաթթուներ։
Կենդանական և բուսական բջիջների միջև կան տարբերություններ, սակայն նրանք ունեն նման կառուցվածք: Բուսական և կենդանական բջիջներն ունեն որոշակի տարբերություններ՝ պայմանավորված կենսագործունեության առանձնահատկություններով: Կենդանական բջիջների թաղանթը ավելի բարակ է, բայց պարունակում է կորիզ, որը չունեն բուսական բջիջները։ Բուսական բջիջների թաղանթը, ըստ էության, ավելի հաստ է և պատրաստված է ցելյուլոզ պոլիսախարոդից։
- Ինչու՞ են գիտնականներն ասում. «Կյանքը՝ սպիտակուցների գոյության ձևն է։
Գիտնականները ասում են այդպես, որովհետև սպիտակուցները շատ մեծ դեր ունեն մեր կյանքում և դրանց շնորհիվ է, որ մենք ապրում ու շնչում ենք։
- Որո՞նք են սպիտակուցների, ածխաջրերի, ճարպերի, նուկլեինաթթուների վիտամինների գործառույթները կենդանի օրգանիզմում։
Սպիտակուցի հատկություններ – բնափոխում, ռեակցիոն ունակություն, կառուցողական ֆունկցիա, կատալիզային ֆունկցիա, փոխադրական ֆունկցիա, շարժողական ֆունկցիա։
Ածխաջրերի հատկություններ – կառուցողական ֆունկցիա, էներգիական ֆունկցիա։
Ճարպերի հատկություններ — կառուցողական ֆունկցիա, էներգիական ֆունկցիա։
Նուկլեինաթթուների հատկություններ – սպիտակուցների կառուցվածքի մասին տեղեկատվության պահպանում, հաջորդ սերունդներին փոխանցում, սպիտակուցի սինթեզի իրականացումը։
- Ինչպիսի՞ օրգանական և անօրգանական նյութեր կան կենդանի օրգանիզմում:
Օրգանական նյութերն են ՝ սպիտակուցները, ածխաջրերը, սախառոզը, գլյուկոզը, ճարպերը, լիպիդները, գլիկոգենը, օսլան, նուկլեինաթթուները և այլն, իսկ անօրգանական նյութերն են ՝ ջուրը (H2O), կերակրի աղը (NaCl), յոդը (I), թթվածինը (O), աղաթթուն (HCl) և այլն։
Մարիա Շոկարյան 