ԶԻՆՎՈՐԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԶԻՆԾԱՌԱՅՈՂԻ ԿԱՐԳԱՎԻՃԱԿԻ ՄԱՍԻՆ (Իրավունք) || 05.05.2023

Հարցեր՝

  • Նշել զինծառայողի առնվազն 5 իրավունք

1) Պետությունը երաշխավորում է զինծառայողների սոցիալական և իրավական պաշտպանությունը և ոչ ոք իրավունք չունի սահմանափակել զինծառայողների իրավունքներն ու պարտականությունները։

2) Ոչ ոք իրավունք չունի սահմանափակել զինծառայողների իրավունքներն ու պարտականությունները, որը ընդունված է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ:

3)Զինծառայողները իրենց պարտականությունները կատարելու ժամանակ կարող են ծառայությունից դուրս ժամանակ ունենենալ զենք կրելու և գործադրելու իրավունք։

4) Զենքը օգտագործելուց առաջ հարկավոր է զգուշացնել: Առանց նախազգուշացման զենք կարող է գործադրվել հանկարծակի կամ զինված հարձակման դեպքում:

5) Զինծառայողները իրենց պարտականությունները չկատարելու դեպքում մեղավոր են լինում նաև հրամանատարները։

  • Նշել զինծառայողի առնվազն 5 պարտականություն

1) Զինված ուժերի զինծառայողը իր ծառայության ժամանակ, պետք է հետևի բոլոր օրենքներին, զինվորական կանոնադրությունների և հրամանատարի հրամաններին։

2) Զինծառայողը պետք է պատվով կրի Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանի բարձր կոչումը, թանկ գնահատի զինված ուժերի, իր զորամասի պատիվն ու մարտական փառքը։

3) Մարտական գործողությունների ընթացքում նույնիսկ իր զորամասից կտրված և լրիվ շրջապատման մեջ լինելիս զինծառայողը պարտավոր է վճռական դիմադրություն ցույց տալ հակառակորդին: Նա պարտավոր է մարտում մինչև վերջ կատարել իր զինվորական պարտքը:

4)Բոլոր զինծառայողները, անկախ զինվորական կոչումից ու պաշտոնից, հավասար են և կրում են Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների համար սահմանված պատասխանատվություն:

5) Հրամանատարը միանձնյա ղեկավար է: Խաղաղ և պատերազմի ժամանակ պատասխանատու է:

Դատական համակարգը Հայաստանում (Իրավունք) || 10.04.2023

Հարցեր՝

  • Ով է դատավորը

Դատավորը ՀՀ դատարաններում դատը անցկացնելու, քննելու, որոշում կայացնելու, արդարադատություն իրականացնելու համար օժտված անձն է։

  • Դատավորը կարող է զբաղվել քաղաքականությամբ

Դատավորը չի կարող լինել որևէ կուսակցության անդամ, ընտրություններում առաջադրել իր թեկնածությունը, մասնակցել նախընտրական քարոզչությանը կամ ցանկացած այլ ձևով զբաղվել քաղաքական գործունեությամբ:

  • Դատավորը կարող է զբաղվել ձեռնարկատիրությամբ

Դատավորը չի կարող զբաղվել ձեռնարկատիրությամբ։ Դատավորը կարող է զբաղեցնել պաշտոն ոչ առևտրային կազմակերպությունում, եթե իր աշխատանքը նա կատարում է անհատույց կամ այդ պաշտոնը չի ենթադրում ֆինանսական միջոցների տնօրինում, կազմակերպության անունից քաղաքացիաիրավական գործարքների կնքում կամ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմիններում կազմակերպության ներկայացուցչության իրականացում

  • Դատական իշխանությունները արդյոք ինքնուրույն են

Դատավորները պարտավոր են լինել արդար բոլոր դատերի ընթացքում: Կարելի է ասել, որ դատի ժամանակ ամեն ինչ կախված է դատավորից, քանի որ նա է որոշում է, թէ ով է մեղադրյալը: Սակայն լինում են նաև դատավորներ, ովքեր իրենց շահի համար ոչ արդար են իրենց դատը անցկացնում: Այդ իսկ պատճառով մենք չենք կարող ասել, որ ամեն դատ արդար են անում:

  • Նշել օրենքի էական խախտում, որը կարող է թույլ տալ դատարանը և առաջարկեք ելք վերջինիս համար

Օրենքի խախտումներից մեկը համարվում է հենց ոչ արդար դատելը։ Դատավորը կարող է օժտված լինել մեծ լիազորություններով, բայց չի կարող օժտված լինել բացարձակ արդարությամբ։

  • Որն է բարձրագույն դատական ատյանը

Դատական ատյանը, դա որևէ աստիճան տվյալ դատական համակարգում։ Դատական ատյաններրը այդ համակարգում կարող են լինել վերադաս կամ ստորադաս։ Ստորադաս դատարանները լինում են միայն առաջին ատյանի, իսկ վերադասները՝ նաև երկրորդ և ավելի բարձր ատյանի։

  • Ովքեր են Երդվյալ ատենակալները

Երդվյալ ատենակալներ, բուրժուական դատարաններում քրեական գործերի դատաքննությանը ներգրավված քաղաքացիներ։Երդվյալ ատենակալների կոլեգիան որոշում է միայն ամբաստանյալի մեղավոր կամ անմեղ լինելու հարցը, իսկ դատավորների կոլեգիան, այդ որոշման հիման վրա, կայացնում է դատավճիռ։

Մարդու քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքներն ու ազատությունները (Իրավունք) ||

Նախագծի ընթացք՝

  • Յուրաքանչյուր սովորող իր իսկ ցանկությամբ ընտրում է օրենքից որևէ հոդված և կադրում դրա կետերը
  • Ամեն մի կետ կարդալիս բլոգում կատարում է գրառում, թե ինչպես է ընկալում այն
  • Բլոգում գրառում կատարելուց հետո քննարկում է այն դասավանդողի և դասընկերների հետ

Նպատակ՝

  • Զարգացնել սովորողների իրավատեղյակությունը 
  • Նպաստել սովորողների կողմից օրենքների յուրացմանը
  • Ծանոթանալ քաղաքացիական իրավունքներին

Խնդիր՝

  • Կարդալ օրենքները
  • Կազմակերպել քննարկումներ, բրեինստորմինգներ

Հոդված 8

1. Ոչ ոք չպետք է պահվի ստրկության մեջ. ստրկությունը և ստրկավաճառությունը արգելվում են իրենց բոլոր ձևերով:

Յուրաքանչյուր անձ ունի ազատության իրավունք և ոչ ոք իրավունք չունի անհատին պահել ստրկության մեջ, քանի որ մարդուն ստրկության մեջ պահելը՝ մարդու իրավունքների ոտնահարում է։ Առաջ էր, որ մարդիկ ապրում էին ստրկատիրական դարաշրջանում, իսկ հիմա 21-րդ դարն է և անհատն է որոշում ինչպես ապրել և ինչպես պաշտպանել իր իրավունքները։

2. Ոչ ոք չպետք է պահվի անազատ վիճակում:

Ինչպես նախորդ կետում նշեցի, բոլորս էլ ունենք ազատության իրավունք։ Այս կետը կարծես առաջին կետին նման լինի, քանի որ մարդուն անազատ վիճակում պահելը և ստրկության մեջ պահելը գրեթե նույնն են։

3. Ոչ ոք չպետք է բռնադատվի հարկադիր կամ պարտադիր աշխատանքի

Այն երկրներում, ուր հանցագործության համար որպես պատիժ կարող է նշանակվել ազատազրկում` զուգակցված տաժանակիր աշխատանքների հետ խոչընդոտ չի հանդիսանում տաժանակիր աշխատանքների նշանակած իրավասու դատարանի դատավճռով այդպիսի պատժի իրականացման համար:

Առաջադրանքներ (Իրավունք) || 24.02.2023

Կանոններ աշխատանքի վերաբերյալ, որոնք չեն գործում Հայաստանում:

Բելգիա

Բելգիայում, ցավոք, գոյություն ունի գենդերային անհավասարություն: Բայց երկիրը վճարումների անհավասարության ամենացածր տարբերություն ունեցողների մի մասն է, և այն դեռ անկում է ապրում: 2020 թվականին Բելգիայում կանայք ժամում 5,3%-ով ավելի քիչ էին վաստակում, քան տղամարդիկ, սակայն այդ ցուցանիշն այդ ժամանակվանից իջել է մինչև 4,7%:

Ֆիլիպիններ

Ամբողջ աշխարհից հանգստացողները գալիս են Ֆիլիպիններ, իսկ իրենք՝ ֆիլիպինցիները, շատ հազվադեպ են հանգստանում՝ տարին ընդամենը հինգ օր: Համեմատության համար նշենք, որ պաշտոնական արձակուրդի տևողության առումով առաջատարները՝ հիմնականում Եվրոպայի երկրները, հանգստանում են տարեկան ավելի քան 25 օր։

Եգիպտոս

Եգիպտոսի աշխատանքային օրենսդրության տարբերակիչ հատկանիշներից է աշխատավարձի տարեկան ինդեքսավորումը։ Վերահաշվարկը տեղի է ունենում անկախ նրանից, թե այդ ժամանակահատվածը ֆինանսական առումով հաջող է եղել ընկերության համար, թե հակառակը՝ խնդրահարույց։

Նիդերլանդներ

Նիդերլանդներում պաշտոնական աշխատանքային շաբաթը երկրում տևում է ընդամենը 27 ժամ (2018 թվականի դրությամբ): Սա նվազագույն ցուցանիշն է աշխարհում, և նույնիսկ Իռլանդիան և Ֆրանսիան, որոնք հաջորդում են ցուցակի ռեկորդակիրներին, շաբաթական «վերամշակում» են մինչև 8 ժամ՝ համեմատած Նիդերլանդների հետ։

Առաջադրանքներ (Իրավունք)

Հացեր՝

  • Որն է պարտադիր կամ հարկադիր աշխատանքը

Պարտադիր կամ հարկադիր աշխատանք է համարվում անձից պահանջվող կամ անձի կողմից կատարվող ցանկացած աշխատանքը, որում անձը կամավոր չի հայտնել իր համաձայնությոնը: Սակայն պարտադիր կան հարկադիր աշխատանքը չի համարվում այն աշխատանքը, որը կատարում է դատապարտված անձը, զինվորականը կամ այլ ընտրաքային ծառայությամբ մարդը:

  • Աշխատանքային պայմանագրի կնքման նախադրյալները

Գրավոր աշխատանքային պայմանագիրը քնքվում է երկու օրինակից կամ կողմերի, իսկ մինչև 14 տարեկան աշխատողների հետ կնքվող աշխատանքային պայմանագրի դեպքում ծնողներից մեկը պետք է տվյալ փաստաթուղթը ստորագրի:Բացի այդ աշխատանքային փաստաթուղթը կարող է կնքվել նաև էլէկտրական տարբերակով:

  • Աշխատանքային փորձաշրջան որ դեպքում է սահմանվում

Փորցաշրջանի աշխատանքային պայմանագրում պարտադիր չէ սահմանել: Աշխատողի համար կողմերի համաձայնությամբ սահմանվում է փորձաշրջան` երեք ամիս ժամկետով, որի ընթացքում աշխատողն ունի բոլոր իրավունքները եւ կրում է բոլոր պարտականությունները, որոնք սահմանված են գործատուի եւ աշխատողի միջեւ նույն աշխատանքային հարաբերությունների շրջանակներում:

  • Նշել անհրաժեշտ փաստաթղթերի ցանկը ըստ ըստ տարիքային խմբերի

1. Աշխատանքային պայմանագիր կնքելու համար գործատուն պարտավոր է պահանջել հետևյալ փաստաթղթերը.
1) անձը հաստատող փաստաթուղթ.
2) աշխատանքային գրքույկ (բացառությամբ առաջին անգամ կամ համատեղությամբ աշխատանքի ընդունվողների) և սոցիալական ապահովության քարտ կամ սոցիալական ապահովության քարտ չունենալու մասին տեղեկանք.
3) կրթության կամ անհրաժեշտ որակավորման մասին վկայական, եթե աշխատանքային օրենսդրությանը համապատասխան` աշխատանքը կապված է որոշակի կրթության կամ մասնագիտական պատրաստվածության հետ.
4) տեղեկանք առողջական վիճակի մասին (սանիտարական գրքույկ), եթե աշխատանքային պայմանագիրը կնքվում է այնպիսի աշխատանքների համար, որոնք պահանջում են սկզբնական և պարբերական բժշկական զննություն, ինչպես նաև մինչև տասնութ տարեկան քաղաքացիների հետ աշխատանքային պայմանագիր կնքելու ժամանակ: Այդպիսի աշխատանքների ցանկը և տեղեկանքի (սանիտարական գրքույկի) ձևը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը.
5) ծնողներից մեկի, որդեգրողի կամ հոգաբարձուի գրավոր համաձայնությունը, եթե աշխատանքի է ընդունվում տասնչորսից մինչև տասնվեց տարեկան անչափահաս քաղաքացին.
6) օրենքով կամ այլ նորմատիվ իրավական ակտերով սահմանված այլ փաստաթղթեր:
2. Աշխատանքի ընդունելիս արգելվում է պահանջել այնպիսի փաստաթղթեր, որոնք նախատեսված չեն օրենքով կամ այլ նորմատիվ իրավական ակտերով:
3. Աշխատողը կարող է իր նախաձեռնությամբ գործատուին ներկայացնել բնութագիր, երաշխավորագիր և նախկին աշխատավայրերում իրեն բնութագրող այլ փաստաթղթեր, ինչպես նաև մասնագիտական պատրաստվածության, որակավորման և դրանց կիրառման վերաբերյալ տվյալներ կամ փաստաթղթեր:

  • Նշել գրանցմամբ աշխատողի առավելությունները

Գրանցմամբ աշխատողի առավելություններն են, որ աշխատանքային պայմանագրի հիման վրա, գործատուի օգտին կատարում է իր աշխատանքը ՝ ըստ իր մասնագիտության, որակավորման և պաշտոնի։

  • Ներկայացնել աշխատանքային փորձաշրջանը ըստ օրենքի

Աշխատանքային պայմանագրի կնքման ժամանակ կողմերի համաձայնությամբ կարող է սահմանվել փորձաշրջան: Այն կարող է սահմանվել գործատուի ցանկությամբ` նախատեսված աշխատանքին (պաշտոնին) աշխատողի համապատասխանությունը ստուգելու նպատակով, կամ աշխատանքի ընդունվողի ցանկությամբ` առաջարկվող աշխատանքին (պաշտոնին) իր համապատասխանությունը որոշելու համար: Փորձաշրջանի մասին պայմանները պետք է սահմանվեն աշխատանքային պայմանագրով:

2. Փորձաշրջանի ընթացքում աշխատողն ունի բոլոր իրավունքները և կրում է բոլոր պարտականությունները, որոնք սահմանված են սույն օրենսգրքով, այլ օրենքներով և նորմատիվ իրավական ակտերով, կոլեկտիվ և աշխատանքային պայմանագրերով:

3. Փորձաշրջան չի կարող նախատեսվել, եթե աշխատանքի են ընդունվում`
1) տասնութ տարին չլրացած անձինք.
2) ընտրովի պաշտոն զբաղեցնողները, ինչպես նաև պաշտոնի նշանակման համար որակավորման քննություններ հանձնած անձինք.
3) գործատուների փոխադարձ համաձայնությամբ այլ աշխատանքի փոխադրվող անձինք.
4) օրենսդրությամբ նախատեսված այլ դեպքերում:

  • Աշխատանքային արձաակուրդ

Ամենամյա արձակուրդըօրերով հաշվարկվող ժամանակահատված է, որը տրամադրվում է աշխատողին։ Այդ ընթացքում պահպանվում է նրա պաշտոնը, վճարվում է միջին աշխատավարձ։ Ամենամյա. վազագույն արձակուրդի տևողությունը հնգօրյա աշխատանքային շաբաթվա դեպքում 20 աշխատանքային օր է, իսկ վեցօրյա աշխատանքային դեպքում ՝ 24: Կան նաև ամենամյա երկարացված և լրացուցիչ արձակուրդներ, ինչպես նաև հղիության և ծննդաբերության արձակուրդը (դեկրետը), մինչև երեք տարեկան երեխայի խնամքի համար տրամադրվող արձակուրդը։

  • Աշխատանքից ազատում


Աշխատավարձի վճարման դադարեցումով ծառայողին աշխատանքից կամ պաշտոնից հեռացնել թույլատրվում է դրանում լիազորված մարմինների առաջարկությամբ միայն` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված դեպքերում: Հարբած վիճակում, թմրամիջոցներով կամ թունամիջոցներով արբեցած վիճակում աշխատանքի ներկայացած աշխատողին ձեռնարկության, հիմնարկի, կազմակերպության ադմինիստրացիան թույլ չի տալիս այդ օրը աշխատել:

Առաջադրանքներ||(Իրավունք)

  • Դպրոցում աշխատող յուրաքանչյուր մանկավարժական աշխատող ուսուցի՞չ է։ Ինչո՞ւ։

Յուրաքանչյուր մանկավարժական աշխատող չի կարող համարվել ուսուցիչ , քանի որ դպրոցում կարող են աշխատել տարբեր գործառույթներ իրականացնող մանկավարժական աշխատողներ, իսկ ուսուցիչը սովորողների կողմից առարկայական ծրագրերի յուրացումը դասապրոցեսի միջոցով ապահովող և այդ գործընթացի համար անմիջականորեն պատասխանատու մանկավարժական աշխատողն է։

  • Դպրոցում աշխատող յուրաքանչյուր ուսուցիչ մանկավարժական աշխատո՞ղ է։ Ինչո՞ւ։

Այո, մանկավարժական աշխատող է, քանի որ նա ուսուցման մեթոդների կիրառման միջոցով համապատասխան գիտելիքների, հմտությունների, կարողությունների ձեռքբերմանը, արժեքային համակարգի ձևավորմանը նպաստող և (կամ) դրանք ապահովող ուսումնական հաստատության աշխատակից է

  • Հանրակրթական ուսումնական հաստատության տնօրենը, փոխտնօրենը մանկավարժակա՞ն, թե վարչական աշխատողներ են։

Ենթադրում եմ և՛ մանկավարժական և՛ վարչական աշխատողներներ են, եթե համապատասխան որակավորման դեպքում համատեղության կարգով  ունեն  շաբաթական մինչև ութ դասաժամ ուսումնական ծանրաբեռնվածություն:

  • Հանրակրթության մասին օրենքի 25-րդ հոդվածի 4-րդ կետում գրված է․ «4. Պետական ուսումնական հաստատության մեկ դրույքով պաշտոնավարող վարչական աշխատողը համապատասխան որակավորման դեպքում համատեղության կարգով կարող է ունենալ շաբաթական մինչև ութ դասաժամ ուսումնական ծանրաբեռնվածություն:» Կարելի՞ է այդ վարչական աշխատողին համարել ուսուցիչ։

Ըստ սահմանված կարգի կարելի է համարել ուսուցիչ:

Իրավաբանական անձ հասկացությունը||(Իրավունք)

Առևտրային և ոչ առևտրային իրավաբանական անձինք

Առաջադրանք՝

Իրավաբանական անձի հիմնական դրույթները սահմանելու համար կարդալ քաղաքացիական օրենսգրքի Գլուխ 5-ի հոդվածները

Որպես հավելում կարդալ սույն հոդվածը՝

Քաղաքացու ձեռնարկատիրական գործունեությունը

1. Ձեռնարկատիրական գործունեություն իրականացնելու համար քաղաքացին իրավունք ունի ստեղծել տնտեսական ընկերություններ կամ լինել դրանց մասնակիցը:

2. Քաղաքացին, որպես անհատ ձեռնարկատեր հաշվառվելու պահից, իրավունք ունի, առանց իրավաբանական անձ կազմավորելու, զբաղվել ձեռնարկատիրական գործունեությամբ: Քաղաքացիներն առանց պետական գրանցման կամ հաշվառման (առանց իրավաբանական անձ կազմավորելու կամ անհատ ձեռնարկատեր գրանցվելու) իրավունք ունեն զբաղվելու ձեռնարկատիրական գործունեությամբ, եթե հանդիսանում են արտոնագրային վճար վճարողներ կամ գյուղատնտեսական արտադրանք արտադրելու նպատակով կնքել են համատեղ գործունեության պայմանագիր: Գյուղատնտեսական արտադրությամբ զբաղվող քաղաքացիները ձեռնարկատիրական գործունեության սուբյեկտ են հանդիսանում միայն տվյալ համատեղ գործունեության պայմանագրի սահմաններում:

3. Քաղաքացիների` առանց իրավաբանական անձ կազմավորելու իրականացվող ձեռնարկատիրական գործունեության նկատմամբ կիրառվում են սույն օրենսգրքով առևտրային կազմակերպություններ համարվող իրավաբանական անձանց գործունեությունը կարգավորող կանոնները, եթե այլ բան չի բխում օրենքից, այլ իրավական ակտերից կամ իրավահարաբերության էությունից:

Գործնական աշխատանք||(Իրավունք)

Գործնական աշխատանք․ հենվելով սեփական փորձի վրա  պատասխանեք հարցերին․

  • ե՞րբ եք գնահատվում

Մեր դպրոցում սովորողները գնահատվում են ամեն ամսվա և ամեն կիսամյակի վերջում։

  • ո՞վ է գնահատում

Դպրոցում ուսուցիչը և մանկավարժները, իսկ առօրյաում մարդիկ։

  • ի՞նչն են գնահատում

Տեսքը, բնավորությունը, արարքները և այլն։

  • ինչպե՞ս են գնահատում

Պատասխանեք «Ինչո՞ւ գնահատել» հարցին։

https://www.mskh.am/am/44761 -գնահատումը Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրում

Փորձեք մեկնաբանել «գնահատումը, որպես սովորողի խրախուսման և շարունակական զարգացումն ապահովող միջոց» արտահայտությունը։

Փորձեք ձևակերպել գնահատման գործընթացի գործառույթներ։

Փորձեք ձևակերպել գնահատման գործընթացի սկզբունքներ։

«13. Չափորոշչով սահմանվում են հանրակրթության հիմնական ծրագրերի բովանդակության հետևյալ բաղադրիչները՝

1) գիտելիք.

2) հմտություն.

3) դիրքորոշում.

Այս բաղադրիչներից ո՞րը ի՞նչ ձևով կգնահատեք։ Բերեք օրինակներ։

1) Սովորողի գիտելիքները կարելի է գնահատել դասը ամփոփող փոքր ու ոչ դժվար հարցման կամ գրավոր աշխատանքի միջոցով։ Բանավոր հարցումը լավ է այն սովորողների համար, որոնք դժվարանում են գրավոր նեկայացնել իրենց աշխատանքը։ Իսկ գրավոր աշխատանքը լավ է այն սովորողների համար, որոնք դժվարանում են բանավոր նեկայացնել իրենց աշխատանքը։
2) Սովորողի հմտությունները նույնպես կարելի է գնահատել դասը ամփոփող փոքր ու ոչ դժվար հարցման կամ գրավոր աշխատանքի միջոցով։ Իսկ որոշ առարկաների (քիմիա, ֆիզիկա, երգ, պար, տեխնոլոգիա և այլն) հմտությունները կարելի է գնահատել փորձերով ու գործնական աշխատանքով։

Դասարանական աշխատանք||(Իրավունք)

Թվարկել Հայաստանում գործող նախարարությունները և ներկայիս գործող նախարարների անուն և ազգանունը։

1․ Աշխատանքի և սոցիալական բաժնի նախարարություն։
Նախարար՝ Նարեկ Մկրտչյան։

2․ Առողջապահության նախարարություն։
Նախարար՝ Անահիտ Ավանեսյան։

3․ Արդարադատության նախարարություն։
Նախարարի պարտականությունները կատարող՝ Գրիգորի Մինասյան։

4․ Արտակարգ իրավիճակների նախարարություն։
Նախարար՝ Արմեն Փամբուխչյան։

5․ Առտաքին գործերի նախարարություն։
Նախարար՝ Արարատ Միրզոյան։

6․ Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարություն։ Նախարար` Ռոբերտ Խաչատրյան

7․ Էկոնոմիկայի նախարարություն։
Նախարար` Վահան Քերոբյան։

8․ Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն։ Նախարար` Վահրամ Դումանյան

9․ Շրջակա միջավայրի նախարարություն
Նախարար` Հակոբ Սիմիդյան

10․ Պաշտպանության նախարարություն
Նախարար` Սուրեն Պապիկյան

11․ Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարություն
Նախարար` Գնել Սանոսյան։

12․ Ֆինանսների նախարարություն
Նախարար՝ Տիգրան Խաչատրյան։

Սովորողի իրավունքները

  1. Յուրաքանչյուր սովորող ունի կրթություն ստանալու և ուսումնական հաստատություն ընտրելու իրավունք:
  2. Պետական համապատասխան մարմինները ստեղծում են անհրաժեշտ պայմաններ սովորողի անհատականության դրսևորման, տաղանդի, մտավոր և ֆիզիկական ունակությունների զարգացման համար` հիմնելով հանրակրթական, մասնագիտական դպրոցներ, մարզական, տեխնիկական և մշակութային ստեղծագործական մանկական կենտրոններ և այլն:
  3. Պետական համապատասխան մարմինները մշակում և իրականացնում են տաղանդավոր սովորիողների հայտնաբերման, նրանց դաստիարակության և կրթության կազմակերպման համապատասխան ծրագրեր:
  4. Միջնակարգ կրթությունը պետական ուսումնական հաստատություններում անվճար է:
  5. Յուրաքանչյուր սովորող երեխա ունի պետական ուսումնական հաստատություններում մրցութային հիմունքներով անվճար բարձրագույն և այլ մասնագիտական կրթություն ստանալու իրավունք:
  6. Պետական համապատասխան մարմիններն ապահովում են սովորողի կրթության և մասնագիտական պատրաստության համար անհրաժեշտ տեղեկատվության և նյութերի տրամադրման մատչելիություն:
  7. Սովորողի խնամքն ու դաստիարակությունն իրականացվում են հիմնականում ընտանիքում, որոնց պատասխանատվությունը կրում են ծնողները կամ այլ օրինական ներկայացուցիչները, ինչպես նաև պետության կողմից լիազորված պետական մարմինները: Նրանք ստեղծում են անհրաժեշտ պայմաններ երեխայի լիարժեք զարգացման, դաստիարակության, կրթության, առողջության պահպանման, ընտանիքում և հասարակության մեջ ինքնուրույն կյանքի նախապատրաստման համար:
  8. Սովորողի լիարժեք խնամքը և դաստիարակությունն ապահովելու նպատակով պետությունը օգնություն են ցույց տալիս ծնողներին կամ այլ օրինական ներկայացուցիչներին` սովորող երեխայի բարեկեցությունն ապահովելու համար, խրախուսում են ընտանիքին աջակցող հոգեբանական, մանկավարժական խորհրդատվական ծառայությունների գործունեությունը:

  • Սովորողը իրավուքն ունի չմասնակցելու ուսումնական պարապմունքին, եթե դրա անհրաժեշտությունը կա։
  • Սովորողը իրավունք ունի լքել դասարանը, եթե դրա անհրաժեշտությունը կա։
  • Սովորողը իրավունք ունի դասի ժամանակ աշխատել հեռախոսով։
  • Սովորողը իրավուքն ունի ազատ արտահայտել իր միտքը։