Անանիա Շիրակացի

Անանիա Շիրակացու ծննդյան թիվը մինչև հիմա անհայտ է, սակայն նրա մասին կան այլ տեղեկություններ։ Անանիա Շիրակացին եղել է Անանիա գյուղից։ Նախնական կրթությունը նա ստացել է Դպրեվանքի դպրոցում, որտեղ սովորել է Աստվածաշունչը և Սողոմն Սողոմոսարանի գիրքը, արից հետո նաև, որոշում է շարունակել իր ուսումը։ Քանի որ Հայաստանում այդ ժամանակ գիտական գրքերը շատ քիչ էին, Անանիա Շիրակացին մեկնում է դեպի Բյուզանդիա։

Մի քանի ամիս անց նա հանդիպում է իր ծանոթներին և նրանք նրան հայտնում են Տյուքիկոս Բյուզանդացու մի գիտունի մասին, որը ապրում էր Տրապիզոնում։ Եվ այդպես Անանիա Շիրակացին ութ տարի սովորում է Տյուքիկոսի մոտ, որից ստանում է հիանալի կրթություն։ Նրա կրթությունը ստանալուց հետո նա վերադառնում է Հայաստան, բացում է իր դպրոցը և սկսում է գրել զանազան դասագրքեր։

Նրա իմացած ոլորտների քանակը շատ մեծ է։ Նա զբաղվել է փիլիսոփայությամբ, աստղագիտությամբ, աշխարհագրությամբ, մաթեմատիկայով, տոմարագիտությամբ, ալքիմիկոսությամբ։ Նրա աշխատանքներկի մեջ շատ է նշել աստղագիոտության գործնական կիրառությունները։ Մաթեմատիկական բովանդակություն ունեցող աշխատանքներից ամենաարժեքավորը թվաբանության դասագիրքն է՝ գումարման, հանման, բազմապատկման և բաժանման գործողություններն ամփոփող աղյուսակներով։ 

Այժմ պահպանվել են Անանիա Շիրակացու զանզան աշխատանքները, օրինակ՝ «Տիեզերագիտությունը», «Կենդանակերպի համաստեղությունների մասին», «Ամպերի և մթնոլորտային նշանների մասին», «Արեգակի ընթացքի (շարժման) մասին» և այլ աշխատաքնենրը։

Անանիա Շիրակացու խնդիրները մեզ միայն փոքր մասն է հասել, սակայն որոշները պահպանվել են։ Ահա Անանիա Շիրակացու որոշ խնդիրներից մեկը։

Հին Աթենքում կար ջրհոր, որը լցվում էր 3 խողովակներից: Խողովակներից մեկը ջրամբարը լցնում էր 1 ժամում, մյուսը` 2 ժամում, իսկ երրորդը` 3 ժամում:
3 խողովակները միասնի քանի՞ ժամում կլցնեն ջրհորը:
«Անանիա Շիրակացի, VII դար»

Առաջադրանքներ՝

              XAttalums2.pngF     L                 C                 N                  T

            1․Նշիր այն հատվածը, որը X կետի հեռավորությունն է a ուղղից: 

  • XT
  • ցանկացած կետի հեռավորությունը
  • XC
  • XL
  • XF
  • XN
Perpend3.png

 2․Հեռավորությունը a և b զուգահեռ ուղիղների միջև 8 սմ է, իսկ հեռավորությունը a և c զուգահեռ ուղիղների միջև՝ 45 սմ : Որքա՞ն է հեռավորությունը b և c ուղիղների միջև:

a + b = 8սմ

a + c = 45սմ

b և c = 45 — 8 = 37սմ

3․ ABC հավասարասրուն եռանկյան AB և BC սրունքներին տարված բարձրությունները հատվում են M կետում: BM ուղիղը հատում է AC հիմքը N կետում: Որոշիր AN−ը, եթեAC=40սմ:


4․ ABC եռանկյան BC կողմի միջնուղղահայացը հատում է AC կողմը D կետում: Որոշիր AD և DC հատվածների երկարությունները, եթե BD=21 սմ և AC=28 սմ:

DM — միջնուղղահայաց

BD = DC

AD = 7սմ

Առաջադրանքներ (Երկրաչափություն)

ED||AC

<DAC հավասար է <ADE, որպես խաչադիր անկյուններ

<1 = <2

<2 = ❤

<1 = ❤

Եթե մի եռանկայն մեջ կա երկու հավասար անկյունները, նշանակում է, որ դա եռանկյան հիմքի առընթեր անկյուներն են։

ED — EA

Եթե երկու կողմերը և երկու անկյունները հավսար են, հետևաբար այն համարվում է հավասարասրուն եռանկյուն։

<1 = <2 խաչադիր

❤ = <4 խաչադիր

<Е = <1 = <2 համապատասխան

<D = ❤ = <4 համապատասխան

ΔAOE հավ․

ΔDOC հավ․

PECO = EO + OD + ED

BC = BE + ES + DC = EO + ED + DO

AB = AC

AP = AQ
ա)

Տնային աշխատանք (Երկրաչափություն)

բ)180 — 70 = 110

110 : 2 = 55

55 + 70 = 125o

<1 = 125 o

<2 = 55 o (որպես կից անկյուն)

❤ = 55 o (որպես հակադիր անկյուններ)

<4 = 125 o (որպես հակադիր անկյուններ)

<5 = 125 o (որպես խաչադիր անկյուններ)

<6 = 55 o (որպես խաչադիր անկյուններ)

<7 = 55 o (որպես հակադիր անկյուններ)

<8 = 125 o (որպես հակադիր անկյուններ)

Դասարանական աշխատանք (Երկրաչափություն)

<1 = <6,որպես խաչադիիր անկյուններ

<6 = 150 o

<4 = <1 որպես հակադիր անկյուններ

<4 = 150 o

❤ = 180 — 150 = 30

❤ = 30 o որպես կից անկյուն

❤ = <2 որպես հակադիր անկյուններ

<2 = 30 o

<6 = <7 որպես հակադիր անկյուններ

<7 = 150o

<8 = 180 — 30

<8 = 30 o որպես կից անկյուն

<8 = <5 որպես հակադիր անկյուններ

<5 = 30 o

AO = OB

<BOD = <AOC

<CAO = <OBD

AOC = DOB ըստ երկրորդ հայտանիշի

հետևաբար եռանկյուննեը հավսար են, իսկ եթե հավասար է ուրեմն բոլոր կողմերը իրար հավասար են։