Ընդհանուր քարտեզի հղումը

Քարտեզի հղումը

 *-Ընտրեք  կենցաղում  կամ  շրջապատում 10 նյութ, գրեք  դրանց  բանաձևերը և կատարեք հետևյալ հաշվարկները`

• Ինչպիսի՞ տարրերի  ատոմներից  է  կազմված  նյութը, ատոմների  քանակը
• Որոշեք  բարդ  նյութերի  հարաբերական  մոլեկուլային  զանգվածները՝M_r
• Որոշեք  տարրերի  զանգվածային  բաժինները՝w, զանգվածային հարաբերությունները  և  տարրերի  մոլային  բաժինները  բարդ  նյութերում:

H₂O(ջուր)

2 — ջրածին, 1 — թթվածին

Mr(H₂0) = Ar (H)*2+Ar(O)= 1*2+16 = 18

m(H):m(O) = 2:16

w(H) = 2/18 * 100% = 11,1%

w(O) = 16/18 * 100% = 88%

x(H) = 2/3, x(O) = 1/3

NaCl (կերակրի աղ)

1 — նատրիում, 1 — քլոր

Mr(NaCl) = Ar(Na) + Ar(Cl) = 30 + 35 = 65

m(Na):m(Cl) = 30:35

w(Na) = 30/65 * 100% = 46%

w(Cl) = 35/65 * 100% = 54%

x(Na) = 1/2, x(Cl) = 1/2

C₁₂H₂₂O₁₁(շաքար, սախարոզ)

12 — ածխածին, 22 — ջրածին, 11 — թթվածին

Mr(C₁₂H₂₂O₁₁) = 144 + 22 + 176 = 342

m(C):m(H):m(O) = 144:22:176

w(Na) = 144/342 * 100% = 42%

w(H) = 22/342 * 100% = 6%

w(O) = 176/342 * 100% = 51%

x(C) = 12/45, x(H) = 22/45, x(O) = 11/45

NaHCO₃ (խմելու սոդա, նատրիումի հիդրոկարբոնատ)

Նատրում — 1, ջրածին — 1, ածխածին — 1, թթվածին — 3

Mr(NaHCO₃) = 23 + 12 + 1 + 48 = 84

m(Na):m(H):m(C):m(O) = 23:12:1:48

w(Na) = 23/84 * 100% = 27%

w(H) = 1/84 * 100% = 1%

w(C) = 12/84 * 100% = 14%

w(O) = 48/84 * 100% = 57%

x(Na) = 1/6, x(H) = 1/6, x(C) = 1/6, x(O) = 3/6

C₃H₆O(ացետոն)

ածխածին — 3, ջրածին — 6, թթվածին — 1

Mr(C₃H₆O) = 36 + 6 + 16 = 58

m(C):m(H):m(O) =36:6:16

w(C) = 36/58 * 100% = 62%

w(H) = 6/58 * 100% = 10%

w(O) = 16/58 * 100% = 28%

x(C) = 3/9, x(H) = 6/9, x(O) = 1/9

CaCO₃(կալցիումի կարբոնատ)

կալցիում — 1, ածխածին — 1, թթվածին — 3

Mr(CaCO₃) = 40 + 12 + 48 = 100

m(Ca):m(C):m(O) = 40:12:48

w(Ca) = 40/100 * 100% = 40%

w(C) = 12/100 * 100% = 12%

w(O) = 48/100 * 100% = 48%

x(Ca) = 1/5, x(C) = 1/5, x(O) = 3/5

CO₂(ածխաթթու գազ)

ածխածին — 1, թթվաածին — 2

Mr(CO₂) = 12 + 32 = 44

m(C):m(O) = 12:32

w(C) = 12/44 * 100% = 27%

w(O) = 32/44 * 100% = 72%

x(C) = 1/3, x(O) = 23